ام آر آی تزریقی چیست و چگونه انجام می شود؟

ام آر آی تزریقی چیست؟

MRI یک تکنیک تصویربرداری غیر تهاجمی است که از میدان مغناطیسی بسیار قوی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از ساختارهای داخلی بدن استفاده می کند. هنگامی که تست MRI با مواد حاجب ترکیب می شود، MRI تزریقی گفته میشود و می تواند تجسم بهتر بافت ها و رگ های خونی را برای پزشکان فراهم کند و به تشخیص دقیق شرایط مختلف بیماری ها و اختلالات پزشکی کمک کند.
ماده ای که به بیمار تزریق می شود ماده حاجب یا کنتراست یا برخی جاها ماده رنگی نیز نامیده می شود، این ماده معمولاً بر پایه گادولینیوم است که برای اکثر بیماران بی خطر است.
اگر به دنبال رزرو نوبت MRI با و بدون کنتراست در تهران هستید، از طریق لینک زیر می‌توانید اقدام به دریافت نوبت کنید و هر سوالی در مورد این تست دارید از کارشناسان مرکز بپرسید.

آمادگی های قبلی MRI با کنتراست

قبل از انجام MRI حاجب، چند نکته را باید رعایت کنید:
1. در صورت داشتن هر گونه حساسیت یا مشکلات کلیوی به پزشک خود اطلاع دهید.
2. طبق دستور پزشک، چند ساعت قبل از انجام اسکن از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید.
3. لباس راحت و گشاد و بدون هیچ گونه جسم فلزی مانند زیپ یا دکمه بپوشید. هرچند هنگام تست به شما روپوش یکبار مصرف داده می شود.
4. هر گونه جواهرات یا سایر اشیاء فلزی را در آورده.
5. اگر پیس میکر یا هرگونه ایمپلنت فلزی دیگری در بدن خود دارید به تکنسین تصویربرداری اطلاع دهید.

نکته مهم این است که هرچند MRI تزریقی اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشکان قرار می دهد، اما آن ها این تست را برای همه تجویز نمیکنند و در بسیاری از مواقع نیاز به استفاده از ماده کنتراست نمی باشد به عنوان مثال، در بیشتر موارد، آسیب‌های ناشی از صدمات فیزیکی، آسیب‌های ورزشی و کمردرد معمولاً نیازی به ماده حاجب داخل وریدی ندارند.

کاربردهای ام آر آی با ماده رنگی

برخی از کاربردهای MRI با کنتراست عبارتند از:

بررسی عروق

از آنجایی که اسکن MRI استاندارد و معمولی نمی تواند مایع متحرک همانند خون را در شریان ها شناسایی کند، ماده رنگی به برجسته شدن جریان خون کمک می کند. سرخرگ ها و وریدها بدون رنگ به صورت "حفره های خالی" ظاهر می شوند و در اسکن به صورت سیاه و سفید ظاهر می شوند.

ارزیابی بیماران ام اس

MRIهای کنتراست روشی عالی برای بررسی بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا همان ام اس هستند و در حال حاضر روش اولیه ای است که پزشکان برای تشخیص این بیماری استفاده می کنند، اما با این حال، MRI با ماده حاجب برای تشخیص ام اس ضروری نیست. به هر حال، پزشکان اغلب می توانند ضایعات را به راحتی تشخیص دهند. صرف نظر از این، MRI با کنتراست، ضایعات جدید را در حین شکل گیری تشخیص می دهد و به پزشکان کمک می کند تا سرعت پیشرفت بیماری را بررسی کنند. این تست همچنین به پزشک کمک می کنند تا نوع ام اس بیمار را (ام اس پیشرونده اولیه، ام اس پیشرونده ثانویه، ام اس عود کننده) ارزیابی کند.

تشخیص سرطان

اگر پزشک متوجه شود به تازگی توموری در بدن بیمارش رشد و حضور یافته استمی تواند ام آر آی تزریقی را تجویز کند تا رادیولوژیست قسمت‌هایی از بافت نرم را با جزئیات بیشتری بررسی کند.
شاید بخواهید درباره سرطان پانکراس هم بدانید می توانید مقاله علائم و نشانه های سرطان پانکراس را کاملا بشناسید را مطالعه کنید.

نحوه انجام

در طول تست MRI تزریقی، ماده حاجب عموما به رگ دست شما تزریق می شود. روی تختی دراز می کشید و به داخل دستگاه ام آر آی می روید. تکنسین شما را در طول عمل از اتاق مجاور تحت نظر خواهد داشت. در طول اسکن باید ثابت بمانید، زیرا حرکت می تواند تصاویر را تار کند. دستگاه در حین اسکن صداهای بلندی تولید می کند، اما عموما به شما هدفون داده می شود تا از نویز جلوگیری کند.

ام آر آی با تزریق چقدر طول می کشد؟

کل پروسه اسکن معمولا بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد تا کامل شود. اما بسته به همکاری بیمار و نوع بافت و ارگان مورد بررسی هم دارد.
پس از اسکن، می توانید فعالیت ها و رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری به شما بدهد. اگر ترس هایی مانند کلاستروفوبیا و عوارض جانبی دارید به رادیولوژیست اطلاع دهید.
اگر در حالی که هنوز در مرکز تصویربرداری هستید علائمی مانند کهیر، بثورات پوستی یا تنگی نفس را تجربه کردید، فوراً به رادیولوژیست اطلاع دهید. یا اگر مرکز تصویربرداری را ترک کرده اید، به نزدیکترین بیمارستان بروید.
اگر تحت آرام‌بخشی قرار گرفته‌اید، تا زمانی که بیدار و هوشیار می شوید از کارهایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند از قبیل رانندگی خودداری کنید.

مزایای MRI با کنتراست

MRI با کنتراست دارای چندین مزیت است از جمله اینکه:
• اگر رادیولوژیست در طول MRI شما از کنتراست استفاده کند، به دلیل ماهیت پیشرفته MRI اولیه، پزشک معمولاً نیازی به اسکن اضافی و دیگری نخواهد داشت.
• MRI حاجب در اندازه گیری و ارزیابی تومورها برتری زیادی نسبت به سایر تست ها دارد. استفاده از ماده کنتراست این امکان را برای رادیولوژیست فراهم می کند تا حتی کوچکترین تومور را تشخیص دهد و اطلاعاتی در مورد محل دقیق تومور ارائه دهد، همچنین کنتراست MRI هنگام تصویربرداری از تومورها در اندام های اصلی بدن مانند مغز یا سیستم عصبی مرکزی بسیار ارزشمند است. و بدخیم یا خوش خیم بودن آنها را تشخیص دهند و مرحله رشدی که در آن قرار دارند را تعیین کنند.
• رادیولوژیست می تواند اسکن کنتراست MRI را بهتر تفسیر کند، زیرا وضوح بیشتری دارند و تصاویر با کیفیت بهتری تولید می کنند.

عوارض MRI با تزریق

اولین بار این تست در سال 1998میلادی مورد استفاده قرار گرفته است و بیش از 300 میلیون نفر با این شیوه مورد بررسی قرار گرفته اند، عوارض و مشکلاتی که برای افراد گزارش شده است هرچند بسیار نادر هستند اما میتوانند شامل موارد زیر شوند:
حساسیت
سرگیجه
تهوع و استفراغ
و همچنین به طور بسیار نادر و خفیف هم افراد دچار التهاب مفصلی شده اند.

عوارض ام آر آی با تزریق برای اطرافیان

سوالی که ذهن خیلی از افراد را درگیر می کند این است که آیا این تست برای برای اطرافیان و به خصوص زنان باردار و کودکان اطراف آن ها ضرر دارد یا خیر؟
باید گفت این تست هیچ گونه ضرری برای اطرافیان ندارد و مانند اسکن های هسته ای که تا مدتی امکان تشعشع دارند نمی باشد پس با خیال راحت این تست را انجام دهید و نگران چیزی نباشد.

ام آر آی تزریقی در افراد با مشکلات کلیوی

قبل از این تست حتما مشاوره بیماری های کلیوی می شوید اگر کلیه های سالمی دارید به هیچ عنوان جای نگرانی برای عوارض کلیوی نیست، اما برای کسانی که مشکلات کلیوی دارند با احتیاط انجام می شود چرا که احتمال این وجود دارد که مقداری از این ماده در بدنشان بماند (اگر این اتفاق بیفتد، می تواند منجر به عارضه ای به نام فیبروز سیستمیک نفروژنیک (NSF) شود)
به همین دلیل پزشک اغلب دوز را کاهش می دهد یا آزمایش دیگری انجام می دهد. پزشک شما همچنین می تواند واکنش های آلرژیک را پیش درمان کند یا نوع دیگری از ماده حاجب را انتخاب کند. در برخی موارد، برای کاهش خطرات، ممکن است اسکن را بدون کنتراست انجام دهند. در همه موارد، آنها از کمترین میزان کنتراست ممکن استفاده خواهند کرد.
بیماران دیالیزی فقط باید در صورت لزوم ماده حاجب دریافت کنند و علاوه بر این، باید در اسرع وقت پس از MRI با اسکن کنتراست دیالیز شوند تا به سرعت ماده رنگی از بدن خارج شود.

تفسیر MRI با ماده رنگی

رنگ هر بخشی از بدن در تصویر MRI بسته به مقدار آب و چربی در بافتش و همچنین تنظیمات خاص دستگاه، از روشن تا تیره متفاوت است، به عنوان مثال مایع نخاعی، مغز استخوان، بافت‌های نرم و خون در اسکن متفاوت دیده می شوند . هنگامی که رادیولوژیست رنگ گادولینیوم را به جریان خون شما تزریق می کند، بافت های خاصی را روشن می کند و در نهایت می تواند برای مقایسه توزیع و اندازه نواحی تیره و روشن برای ارزیابی بافت های غیر طبیعی و طبیعی استفاده کند. هنگامی که آنها در طول اسکن شما کنتراست را به جریان خون شما اضافه می کنند، بافت هایی که آنها را هدف قرار می دهند به نظر می رسد که سفید روشن می درخشند، که تشخیص و ارزیابی آنها را آسان می کند.

کلام آخر

MRI با تزریق ماده حاجب یک ابزار تشخیصی بسیار با ارزش و پرکاربرد است که تصویربرداری پزشکی را متحول کرده است هرچند با تمام مزایا و کاربردهای برای همگان انجام نمی شود به خصوص بیماران کلیوی و انجام این تست منوط بر تجویز پزشک است. در ادامه این صفحه سوالات متداولی که برای بیماران در خصوص این تست پیش آمده است می پردازیم.

منبع اینویژن رادیولوژی