آشنایی کامل با داکتوگرافی

داکتوگرام چیست و چه کاربردی دارد؟

گالاکتوگرافی یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس است که از ماموگرافی، با دوز پایین برای بررسی سینه و یک ماده کنتراست برای بررسی مجاری شیر پستان استفاده می کند.

اگر ترشحات خونی از نوک پستان داشته باشید و در ماموگرافی هیچ گونه ناهنجاری مشاهده نشود، پزشک داکتوگرام را تجویز می کند.
مشکلات پستانی مختلفی که در داکت‌های شیری رخ می‌دهند میتوانند با کمک گالاکتوگرافی تشخیص داده شوند. این ناهنجاری‌ها عبارتند از:
اکتازی مجاری شیری
تغییرات فیبروکیستیک پستان
پاپیلومای مجرای شیری
سرطان سینه
داکتوگرافی می‌تواند به جراح در حذف داکت‌های شیری که در طول فرایند جراحی نیاز به حذف شدن دارند کمک کند

اقدامات قبل از تست Galactography

آمادگی بسیار کمی برای این روش لازم است از جمله اینکه نوک پستان قبل از تست فشرده نشود، زیرا گاهی اوقات فقط مقدار کمی مایع وجود دارد و برای انجام معاینه باید دید آن مایع از کجا می آید.
در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید به پزشک خود بگویید. هر گونه آلرژی به خصوص به مواد کنتراست را به پزشک گزارش دهید. در مورد بیماری های اخیر یا سایر شرایط پزشکی به پزشک خود بگویید.
در صورت وجود هرگونه احتمال بارداری، همیشه به پزشک یا تکنسین تصویربرداری اطلاع دهید.
مانند ماموگرافی، در روز معاینه از دئودورانت، پودر تالک یا لوسیون زیر بغل یا سینه خود استفاده نکنید. اینها می توانند در گالاکتوگرام به صورت لکه های کلسیمی ظاهر شوند.
علاوه بر این، قبل از معاینه از شما خواسته می‌شود که تمام جواهرات و لباس‌های بالای کمر را بردارید و یک لباس مجلسی یا مواد گشاد به شما داده می‌شود که در جلو باز می‌شود.

شیوه انجام

در ابتدا فرد باید لباس یکبار مصرف بیمارستانی به تن کند.
برای شناسایی مجاری شیری رادیولوژیست از یک ابزار بزرگنمایی که به کمک پرتوهای X برای تصویربرداری از ناحیه نوک پستان، استفاده می کند.
در مرحله بعد پزشک با استفاده از یک سوزن بسیار نازک، ماده حاجب را به درون مجاری شیری تزریق می‌کند علاوه بر این، نمونه‌ای از مایع ترشح شده از پستان برداشته شده (رادیولوژیست فشاری به نوک سینه وارد می‌کند تا تخلیه مایع شروع شود. این کار به کمک پیدا کردن منبع یا ناحیه مشکل‌دار در مجاری شیر کمک می‌کند.)
همچنین فرد برای انجام آزمایشات تکمیلی مورد بررسی قرار گرفته می‌شود که اگر احتیاج به تصویربرداری با روش های دیگری مثل ماموگرافی باشد، تصویربرداری در جهات مختلف از داکت‌های شیری پستان انجام می‌شود.
تصاویر تهیه شده در طول گالاکتوگرافی به پزشک رادیولوژیست کمک می‌کنند تا ساختار و وضعیت مجاری شیر در سینه را بررسی کند و هرگونه نقص یا مشکل را تشخیص دهد.

عوارض گالاکتوگرافی

این روش عموما ایمن است، اما گاهی به ندرت برخی عوارض و خطرات ممکن است در نتیجه انجام آن رخ دهد.این عوارض و خطرات عبارتند از:

ناراحتی و درد:

پس از انجام گالاکتوگرافی، ممکن است در ناحیه سینه تورم، درد یا حساسیت کوتاه مدتی رخ دهد.

عفونت:

با ورود سوزن به پستان، خطر عفونت وجود دارد. این خطر کم است، اما ممکن است در صورت عدم رعایت بهداشت و استفاده از تجهیزات ضدعفونی نشده، افزایش یابد.

خونریزی و کبودی:

اگر سوزن به عروق خونی در ناحیه سینه برخورد کند، ممکن است خونریزی یا کبودی را به همراه داشته باشد البته بسیار نادر است.

حساسیت آلرژیک:

در صورت سابقه حساسیت آلرژیک به ماده حاجب استفاده شده در تست، ممکن است علائمی مانند خارش، قرمزی یا تورم رخ دهد.

تشدید التهاب سینه:

در صورت وجود التهاب پستان قبل از انجام گالاکتوگرافی، ممکن است باعث تشدید التهاب شود.

اثرات جانبی پرتوهای X:

گالاکتوگرافی با استفاده از پرتوهای X انجام می‌شود، و ممکن است خطرات جانبی به همراه داشته باشد که رادیولوژیست‌ها با به حداقل رساندن دز پرتوها احتمال خطرات را خیلی کم کرده اند.

اقدامات پس از داکتوگرام

پس از تست داکتوگرام، ممکن است برخی اقدامات لازم باشد:
استراحت: ممکن است احساس خستگی و ضعف کنید.
مصرف مایعات: مایعات بیشتری مصرف کنید .
داروها: در صورتی که پزشک شما داروی خاصی قبل آزمون داکتوگرام تجویز کرده بود، باید به دستور پزشک خود راهبردی را برای مصرف داروها پس از آزمون داکتوگرام دنبال کنید
تغذیه: پزشک شما ممکن است رژیم غذایی خاصی را توصیه کند
پیگیری نتایج: پس از آزمون داکتوگرام، با پزشک خود درباره نتایج صحبت کنید. او می‌تواند شما را راهنمایی کند و در صورت لزوم برنامه درمانی مناسب را برای شما تجویز کند.
لطفاً توجه داشته باشید که هر شخص و هر موقعیت پزشکی ممکن است نیازهای خاص خود را داشته باشد. بنابراین همیشه به دستورات پزشک خود عمل کنید و در صورت وجود هرگونه سوال یا نگرانی، با او مشورت کنید.

گالاکتوگرافی برای چه کسانی تجویز می‌شود؟

در صورت وجود التهابات یا ضایعات در داخل لوله‌های شیری سینه، پزشک ممکن است برای تشخیص و درمان این بیماری‌ها، گالاکتوگرافی را تجویز کند.

در چه شرایطی گالاکتوگرافی انجام نمی شود؟

تست گالاکتوگرافی در برخی شرایط ممکن است انجام نشود. مواردی که ممکن است به انجام این تست مانع شوند عبارتند از:
1. بارداری: در دوران بارداری، سینه‌ها طبیعتاً تغییراتی را تجربه می‌کنند و ترشحات شیری طبیعی است. بنابراین، گالاکتوگرافی در دوران بارداری معمولاً انجام نمی‌شود.
2. التهاب سینه: در صورت وجود التهاب سینه، مانند التهاب پستان (ماستیت)، گالاکتوگرافی به تأخیر می‌افتد تا التهاب بهبود یابد.
3. داشتن سابقه آلرژی به مواد استفاده شده در تست: در صورت داشتن سابقه آلرژی، انجام این تست ممکن است خطرناک باشد و به جای آن روش‌های دیگری برای بررسی مجاری شیری در نظر گرفته شود.
4. مشکلات پوستی: اگر در منطقه سینه شما مشکلات پوستی مانند زخم، حساسیت شدید یا عفونت وجود داشته باشد، گالاکتوگرافی به تأخیر می‌افتد تا مشکل پوستی حل شود.

تفسیر نتایج داکتوگرام

در صورتی که درتصاویرگرفته شده از داخل لوله‌های شیری سینه، نوعی ضایعه مشاهده شود، رادیولوژیست با دقت تصاویر داکتوگرام شما را مطالعه کرده و گزارشی از نتایج آن می نویسد. پیگیری های بعد ازداکتوگرام به یافته ها و تشخیص بیماری بستگی دارد. ممکن است شما نیاز به آزمایش بیشتری داشته باشید پزشک شما ممکن است برای تعیین نوع ضایعه و تشخیص بیماری، تصاویررابا سایرآزمایش‌ها و روش‌های تصویربرداری دیگر مقایسه کند
در کل، برای تفسیر نتایج گالاکتوگرافی، بهتراست با پزشک خود مشورت کنید و هرگونه سوال یا نگرانی خود را با او در میان بگذارید.

کلام آخر

داکتوگرام روشی است که از ماموگرافی همراه با تزریق ماده حاجب به در ون مجاری شیر پستان استفاده می کند داکتوگرام ها در تعیین علت ترشحات نوک پستان و تشخیص تورم گرفتگی مجاری شیری تغییرات فیبروسیستیک، پاپیلوم های بینابینی و سرطان پستان مفید هستند.
منبع: سایت رادیولوژی اینفورمیشن