سونوگرافی واژینال چه چیزی را بررسی می کند؟

سونوگرافی TVS چیست؟

یکی از بهترین روش های تشخیص انواع بیماری های زنان سونوگرافی ترانس واژینال (transvaginal ultrasound) است که تصویربرداری از داخل رحم بیماران را ممکن می کند. در این تست پزشک سونوگرافیست با استفاده از ابزار مخصوصی به نام پروب که به داخل رحم میفرستد هرگونه ناهنجاری در رحم، دهانه رحم (گردن رحم)، آندومتر (پوشش داخلی رحم)، لوله های فالوپ، تخمدان ها، مثانه یا حفره لگن وجود دارد بررسی می نماید.
اگر قصد انجام این تست را دارید به کمک ایران نوبت می توانید به لیستی از مراکز تخصصی سونوگرافی واژینال که توسط بهترین پزشکان سونولوژیست این خدمت را ارائه می دهند، دسترسی داشته باشید.

موارد کاربرد سونوگرافی داخلی

مواردی که با سونوگرافی ترانس واژینال مشاهده و بررسی کرد به شرح زیر است:
سرطان و توده های دستگاه تناسلی
بررسی مشکلات ناباروری
تشخیص کیست و فیبروم
بررسی و تشخیص بیماری های التهابی لگن (PID)
بارداری و ارزیابی اولیه بارداری
بررسی دلیل سقط جنین
بررسی جفت سر راهی
بیماری ها و مشکلات مربوط قاعدگی
بررسی محل IUD
بررسی وجود مایع در لگن مانند پارگی کیست تخمدان یا عفونت لگن
بررسی دقیق‌تر اندام‌های درون حفره‌ی لگن و دستگاه تناسلی و اجزای آن مثل: رحم، تخمدان، لوله های فالوپ، آندومتر (پوشش داخلی رحم)، Adnexa(آدنکس اصطلاحی است به ناحیه اطراف رحم که شامل تخمدان ها و لوله های فالوپ می شود اشاره دارد)و...
به طور کلی، سونوگرافی ترانس واژینال یک ابزار تشخیصی ارزشمند در زنان و زایمان است که به پزشکان اجازه می دهد تا شرایط مختلف مربوط به دستگاه تناسلی زنان را ارزیابی و تشخیص دهند. تصاویر دقیقی را ارائه می دهد که می تواند به تشخیص و مدیریت زودهنگام مشکلات زنان و زایمان کمک کند.

نحوه انجام سونوگرافی واژینال

پس از تخلیه مثانه ابتدا سونوگرافیست از بیمار می خواهد که پاهای خود را خم کند وسیله ایی به نام پروب که بر روی آن پوششی گذاشته می شود (این پوشش ها یک بار مصرف هستند به همین دلیل برای فرد مشکلی از لحاظ عفونت و یا آلودگی ایجاد نخواهد کرد)و همچنین برای سهولت بیشتر از ژل استفاده می شود و سپس پروب سونوگرافی را وارد واژن می کند.این پروب امواج صوتی را به بدن منتقل می کند (معمولا فرکانسی که این سونوگرافی را با آن انجام می دهند ۱۰ مگاهرتز می باشد) و تصاویری از اندام های درون لگن گرفته وبر روی مانیتور دستگاه نشان داده می شود و پزشک سونوگرافیست گزارشی از تفسیر این تصاویر برای پزشک معالج فرد می نویسد.

آمادگی های قبل از سونوگرافی داخلی

قبل از انجام سونوگرافی TVS بهتر است آمادگی های زیر را داشته باشید:
شیو و اصلاح موهای زائد.
در طول سونوگرافی بدن خود را منقبض نکنید و آرامش داشته باشید.
بهتر است لباس دو تکه بپوشید که نیاز به برهنگی کامل نباشد.

مزایای Vaginal Ultrasound

درهنگام سونوگرافی داخلی به دلیل ورود پروب سونوگرافی به داخل واژن بیمار، امکان بررسی اندام های داخل لگن و یافتن علت دقیق خونریزی غیر طبیعی رحم فراهم می شود؛ بنابراین سونوگرافی داخلی امکان ارزیابی دقیق تر را برای پزشک فراهم می نماید.

معایب سونوگرافی TVS

تنها ممکن است درد کمی را در زمان ورود پروب به بدن احساس کنید. و از طرفی بایستی حتما سر دستگاه پروب روکش داشته باشد چرا که امکان انتقال بیماری وجود دارد.

بهترین زمان برای سونوگرافی داخلی

سونوگرافی داخلی زنان در همه زمان‌ها حتی دوران قاعدگی قابل انجام است. بهترین زمان برای انجام این سونوگرافی به نظر پزشک و دلیل انجام آن بستگی دارد.
اگر این سونوگرافی به هدف ارزیابی عمومی و برای بررسی اندام های لگنی (مانند رحم، تخمدان ها و لوله های فالوپ) باشد، می تواند در هر زمانی از چرخه قاعدگی انجام شود. با این حال، برخی از پزشکان ترجیح می دهند این نوع سونوگرافی را در نیمه اول چرخه قاعدگی (حدود روزهای 5-14) انجام دهند تا از پوشش نازک تر رحم و تجسم بهتر تخمدان ها اطمینان حاصل کنند.
اگر این سونوگرافی برای ارزیابی های مربوط به باروری انجام شود به عنوان مثال سونوگرافی بررسی فولیکول، توصیه می شود در حدود روزهای 10-14 چرخه قاعدگی برای نظارت بر رشد فولیکول های تخمدان انجام می شود.
اگر این سونوگرافی در دوران بارداری برای نظارت بر بارداری انجام شود که بستهب ه شرایط مادر و جنین و نظر پزشک دارد اما عموما سونوگرافی ترانس واژینال معمولاً در طول سه ماهه اول (قبل از 12 هفته) برای تایید بارداری، ارزیابی زنده ماندن جنین و تخمین سن حاملگی انجام می شوند.
سونوگرافی داخلی برای زنانی که یائسه هستند یا سیکل های قاعدگی نامنظم دارند، را می توان در هر زمانی انجام داد، زیرا فاز سیکل قاعدگی اعمال نمی شود.
همچنین اگر زنی علائم یا شرایط خاص داشته باشدمثل: خونریزی غیر طبیعی، درد لگن، کیست تخمدان، زمان سونوگرافی ترانس واژینال ممکن است به ماهیت علائم بستگی دارد و در صورت نیاز می توان آن را انجام داد.

تفاوت سونوگرافی داخلی و سونوگرافی شکمی

سونوگرافی لگن: سونو لگنی یک روش غیر تهاجمی و پروب تنها روی شکم فرد گذاشته خواهد شد
سونوگرافی داخلی: سونوگرافی واژن پروب داخل واژن وارد می شود و تصاویر دقیق تری را در اختیار می گذارد.

دلایل تجویز سونوگرافی TVS

در صورت داشتن علائم درد لگن
فرد دچار خونریزی های غیر عادی
ارزیابی توده تخمدان و کیست های تخمدانی (فیبروم :تومورهای عضلانی رحم، پولیپ رحم: مناطق ضخیم شدن پوشش داخلی رحم، کیست یا تومور تخمدان)
ارزیابی مشکلات ناباروری در بانوان
بررسی بارداری های خارج از رحم

سونوگرافی داخلی در قاعدگی امکان پذیر است؟

سونوگرافی را می توان در دوره قاعدگی نیز انجام داد افراد گمان می کنند که خونریزی در دوران قاعدگی منجر به کاهش کیفیت تصویر می گردد اما این مسئله هیچ تاثیری در کیفیت سونوگرافی ندارد.

آیا انجام سونوگرافی TVS دردناک است؟

به طورکلی سونوی واژینال دردناک نیست و فرد به اندازه ی درد معاینه شدن، ممکن است درد خفیفی را تجربه کند ممکن است پس از سونوگرافی داخلی فرد دچار عفونت بافت لگن شود علائم این عارضه می‌تواند شامل تب، درد و ترشحات غیرمعمول از واژن باشد.

سونوگرافی ترانس واژینال و انتقال بیماری

آیا امکان دارد از طریق سونگرافی واژینال بیماری به فرد منتقل شود؟ در پاسخ باید گفت، درسونوگرافی ترانس واژینال بایستی سر دستگاه پروب حتما از روکش استفاده شود. اگر روکش آن تعویض نشود دقیقا شبیه رابطه جنسی می تواند باعث انتقال انواع بیمارهای جنسی مثل ایدز، هپاتیت و زگیل تناسلی شود.

سونوگرافی ترانس واژینال در بارداری

هدف از تجویز سونوگرافی داخلی در بارداری دلایل زیادی از جمله موارد زیر دارد:
بررسی خونریزی ابتدای بارداری
رویت و ارزیابی جفت
بررسی ضربان قلب جنین
تعیین زمان حاملگی
بررسی موقعیت جفت
بررسی بارداری خارج رحمی
سقط جنین
زایمان زودرس
حاملگی پوچ
اندازه گیری طول سرویکس
مشخص شدن موقعیت ساک حاملگی
تشخیص حاملگی چند قلو در ابتدای بارداری
شناسایی منبع خونریزی غیر طبیعی رحم

آیا سونوگرافی ترانس واژینال باعث سقط جنین می شود؟

یکی از دقیق ترین روش های تشخیصی است که در دوران بارداری اطلاعات مفیدی از وضعیت جفت و جنین دراختیار پزشک می گذارد بسیاری از بانوان باردار نگران هستند وقتی دستگاه پروب سونوگرافی وارد واژن می شود آیا برای جنین ضرر دارد یا خیر این نگرانی طبیعی است چرا که پروب سونوگرافی از دهانه رحم گذشته و وارد بخش واژن می شود. اما باید گفت خیالتان راحت باشد چرا که سونوگرافی داخلی هیچگونه خطری برای جنین ندارد. و از آنجایی که در سونوگرافی ترانس واژینال، از اشعه استفاده نمی‌شود، یک روش امن و بی خطر است و حتی دوران بارداری برای مادر و جنین خطری ندارد.

تفسیر سونوگرافی TVS

لازم به ذکر است که تفسیر سونوگرافی داخلی نیاز به دانش تخصصی و تجربه دارد و باید توسط پزشک متخصص سونوگرافی و رادیولوژی صورت گیرد. در ادامه به برخی از مهمترین نکات در تفسیر سونوگرافی داخلی اشاره می‌کنم:
بررسی سایز و شکل رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپی: در این بخش از سونوگرافی، ابعاد و شکل این اجزای بدن مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر هر گونه ناهنجاری یا تغییر در اندازه و شکل آن‌ها وجود داشته باشد، به پزشک معالج گزارش داده می شود.
بررسی لایه‌های رحم: در این بخش، لایه‌های داخلی و خارجی رحم بررسی می‌شود. اگر هر گونه ناهنجاری یا تغییر در ضخامت و یا نوع لایه‌های رحم مشاهده می‌شود، گزارش می شود.
بررسی توده‌های موجود در منطقه واژینال: در صورت مشاهده هر گونه توده یا ضایعات در منطقه واژینال، حتما گزارش می شود.
بررسی جریان خون: در بخش Doppler سونوگرافی، جریان خون در مناطق مختلف بدن مورد بررسی قرار می‌گیرد. این بخش برای شناسایی هموراژی و یا نارسایی خون‌رسانی به مناطق مختلف بدن استفاده می‌شود.

در آخر اینکه...

سونوگرافی ترانس واژینال یکی از دقیق ترین راه های تصویربرداری از داخل بدن زنان است چه د رمواقع بیماری چه در حین بارداری، این تست هیچ گونه عارضه و خطری برای جنین هم ندارد و فقط تنها نکته این است که کاور مخصوص روی پروب سونوگرافی قرار گیرد که بیماری به فرد منتقل نشود.

منبع:
my.clevelandclinic