گام به گام با ام آر آی سینه

ام آر آی پستان چیست؟

ام آر آی سینه یا آم آر ماموگرافی (MRM) یک اسکن غیر تهاجمی وبدون درد است که از امواج رادیویی و مگنت‏‌های فوق العاده قوی برای تهیه تصاویر دقیق از ساختارهای داخل پستان استفاده می کنند و به عنوان یک ابزار کمکی در غربالگری سینه است و می‌تواند ناهنجاری‌هایی را که در ماموگرافی یاسونوگرافی نمی توانند تشخیص دهند را شناسایی می کند و برای افرادی که تشخیص قطعی سرطان پستان قرار گرفته اند و نیاز به ارزیابی دقیق تری دارند مناسب است وبسته به نوع وضعیت بالینی بیمار، ممکن است ام آر آی سینه به‌ صورت ساده یا با تزریق ماده حاجب گادولینیوم انجام شودمطمئناً تزریق ماده حاجب به رادیولوژیست کمک می‌کند تا ساختارهای طبیعی و غیرطبیعی در سینه بیمار را واضح‌تر ببیند.

آمادگی های قبلی

پستان همانند سایر تست های ام آر آی دارای آمادگی هایی
می باشد:
نیاز به رژیم دارویی و غذایی خاصی نیست .
هرگونه بیماری وآلرژی خاص، یا داروهای مصرفی، تتو ویا ترس از بودن در فضاهای بسته حتما به تکنسین خود اطلاع دهید.
لباس راحت پوشیده و همه لوازم فلزی ازجمله و جواهرات، ساعت، کارت‌های اعتباری و سمعک‌، سنجاق مو عینک از خورد دور کنید.
در صورت داشتن هرگونه ایمپلنت فلزی تکنسین تصویربرداری مشورت شود.
برای اینکه تصاویر واضح ‌تر شوند در طول عکسبرداری نفس عمیق بکشید و بدون حرکت بمانید .
اگر نیاز به تزریق ماده حاجب باشد، لازم است از 4 ساعت قبل ناشتا باشید.
در دوران بارداری یا شیردهی هستید زیرا در شرایط بارداری امکان تزریق ماده حاجب وجود ندارد.

طرز قرار گیری و انجام ام آر آی سینه

پس از وارد شدن به اتاق ام آر آی، از بیمار خواسته می شود که به صورت دمر روی تخت مخصوص دراز بکشد و دست‌هایش را در جلوی سر خود قرار ‌دهد وسیله ای به نام (کویل) زیر سینه بیمار قرار داده می شود که دارای دو محفظه خالی جهت قرار گرفتن سینه های بیمار می باشد.
بیمار می بایست سینه های خود را کاملا درون این دو محفظه قراردهد که ثابت بماند در طول انجام تست بیمار نباید حرکتی داشته باشد چرا که کوچک‌ترین حرکت باعث ایجاد نویز در تصویربرداری می‌شود.
تکنسین از طریق میکروفون با بیمار ارتباط برقرار می کند و زمان هایی از بیمار می خواهد نفس خود را برای مدت کوتاهی حبس کند، همکاری در این زمینه بسیار در ثبت تصاویر با کیفیت تاثیرگذار است سپس مجموعه ای از تصاویر را ایجاد می شود که هر کدام یک برش نازک از بدن را نشان می دهد.
به دلیل استفاده از میدان مغناطیسی ایجاد شده به‌وسیله آهنربای دایره‌ای شکل، امکان تجسم ساختار و بافت‌های درونی بدن مهیا می‌شود بعد از دریافت سیگنال‌ها، آن‌ها را به تصاویر سه ‌بعدی دقیق تبدیل و به کامپیوتر ارسال می‌کند به‌وسیله ارسال میدان مغناطیسی ایجاد شده تفاوت در نوع بافت سینه مشخص می‌شود و به پزشک در تشخیص توده‌های غیرطبیعی کمک می‌کند.
تومورهای موجود در سینه معمولاً دارای حجم و جرم بیشتری نسبت به بافت‌های طبیعی اطراف هستند رادیولوژیست می تواند این تصاویر را از زوایای مختلف بررسی کند برای رویت بهتر بافت‌های درون سینه و مشکلات آن، معمولاً یک ماده حاجب به نام گادولینیوم تزریق می‌شود البته در برخی از موارد ممکن است نیازی به تزریق این ماده حاجب نباشد پزشک بهترین تصمیم را در این مورد خواهد گرفت.

چرا ام آر آی پستان انجام می‌شود؟

دلایل اصلی انجام MRI سینه عبارتند از:

تشخیص بیماری‌های پستان:

برای تشخیص و ارزیابی تومورهای پستان، کیست‌ها و شرایط غیرطبیعی استفاده شود این روش می‌تواند بافت‌های سرطانی را از بافت‌های سالم تشخیص دهد و به پزشکان کمک کند در مورد وجود یا عدم وجود سرطان تصمیم‌گیری کنند.

بررسی وضعیت بیماری:

در مواردی که سرطان پستان تشخیص داده شده است، MRI می‌تواند برای ارزیابی گستردگی بیماری در پستان و بررسی اینکه آیا سرطان به بافت‌های اطراف گسترش یافته است یا خیر، استفاده شود.

نظارت بر درمان:

می‌تواند برای نظارت بر پیشرفت بیماران در طول درمان سرطان پستان، مانند شیمی‌درمانی، استفاده شود این روش می‌تواند به پزشکان کمک کند تاثیر درمان‌ها را ارزیابی کنند و در صورت نیاز تغییراتی در برنامه درمانی اعمال کنند.

تعیین موقعیت دقیق تومورها:

دقت بالایی در نشان دادن محل و اندازه تومورها حتی تومورهایی کوچک‌تر و غیرقابل تشخیص دارد و می‌تواند به جراحان کمک کند برای برداشتن تومورها یا اعمال درمان‌های دقیق مانند پرتودرمانی برنامه‌ریزی کنند.

ارزیابی لنفوادنوپاتی:

ام آر آی پستان برای ارزیابی و بررسی غدد لنفاوی سینه به‌کار می‌رود تا فرآیند گسترش سرطان به لنفوادنوپاتی‌ها تشخیص داده شود.

غربالگری برای افراد با خطر بالای سرطان پستان:

برای زنان با سابقه خانوادگی سرطان پستان یا تغییرات ژنتیکی مرتبط با افزایش خطر سرطان پستان، MRI می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه غربالگری استفاده شود.
بررسی تغییرات سیستمیک:

به‌منظور بررسی تغییرات سیستمیک مانند تغییرات در آندروکرین پستان و شناسایی توده‌های غیرسرطانی مانند فیبرادنوم‌ها از MRM استفاده می‌شود.
دیگر موارد استفاده :
بیماران جوان با پستان متراکم (به خصوص در افرادی که سابقه فامیلی سرطان سینه دارند)
تعیین میزان پیشرفت سرطان
ارزیابی ناهنجاری‌هایی که ارزیابی آنهادر ماموگرافی مشکل است.
بررسی حاشیه و وسعت انتشار تومور ها
روش تکمیلی برای بررسی پستان
ارزیابی ایمپلنت‌های سینه (بررسی نشت پروتزهای سیلیکونی)
غربالگری زنان دارای ریسک بالای ابتلا به سرطان سینه(بخصوص در افرادی که سابقه فامیلی سرطان سینه دارند)
تهیه و بررسی های لازم به صورت هم زمان از هر دو سینه
مشاهده و بررسی قسمت های عمیق تر در ریه و داخل ناحیه زیربغل علاوه بر بافت پستان
پیگیری موفقیت درمان با روشهای کمکی شیمی درمانی
بررسی باقی مانده تومور ها در MRI با تزریق ماده حاجب
بررسی دقیق وضعیت عروق تومور
جهت بررسی شکل و اندازه تومور و تعیین میزان پیشرفت سرطان و نواحی اطراف بافتهای برداشته شده تومورهای سرطانی

مزایای ام آر ام

از مزایای MRMمی‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تشخیص بهتر سرطان پستان
این روش بی ضرر و غیر تهاجمی
تشخیص تومورهای چندگانه
ارزیابی قبل و بعد از درمان
بدون استفاده از اشعه‌ X
تصاویر با وضوح بالاتر
دارای دقت و حساسیت بسیار بالا
بهترین جایگزین برای نمونه برداری
ماده کنتراست MRI نسبت به ماده کنتراست رادیولوژی و سی تی اسکن دارای واکنش آلرژیک کمتری

آیا تست MRI سینه بی خطر است؟

به صورت کلی این تست خطری ندارد و تاکنون برای آن گزارشی ثبت نشده است، اما ام آر ام گاهی با عوارض و خطرات جانبی برای بیمار همراه می ‌شود برخی از عوارض و خطرات احتمالی عبارت اند از:
1- حین ام‌ آر آی باید بیمار ثابت و بی‌ حرکت باشد، که این کار برای بعضی‌ها سخت است، مخصوصاً اگر درد داشته باشند.
2- انجام ام‌ آر آی ممکن است زمان زیادی ببرد، که برای بیماران ممکن است ناراحت‌کننده باشد.
3- برای بعضی از ام‌ آر آی‌ها، یک ماده کنتراست به بدن تزریق می‌شود بعضی افراد ممکن است به این ماده حساسیت داشته باشند.
4- مشکل برای افراد ترس از مکان‌های بسته داشته باشند.
5- گاهی در برخی افراد بعد از انجام این تست عوارضی مانند سردرد شدید، تهوع، استفراغ، خستگی، سرگیجه و حس گرما در محل تزریق ماده کنتراست مشاهده می‌شود که معمولا طی چند ساعت یا روزهای اولیه پس از انجام تست بهبود می‌یابند.
6- تداخل ایمپلنت های پزشکی
7- فیبروز سیستمیک نفروژنیک یک عارضه شناخته شده، اما نادر است که مربوط به تزریق کنتراست گادولینیوم است معمولاً در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی جدی ایجاد می شود.

تفسیر نتایج ام آر آی سینه

تفسیر ام‌آرآی سینه نیازمند دقت بالایی است، زیرا تشخیص دقیق می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر مسیر درمانی بیمار داشته باشد و تهیه گزارش یک فرآیند پیچیده است که به دانش تخصصی و تجربه بالایی در زمینه رادیولوژی نیاز دارد.

بررسی سوابق:

رادیولوژیست اطلاعاتی مربوط به شرح حال بیمار از جمله سابقه پزشکی، نتایج آزمایش‌ های قبلی و دلیل انجام ام‌ آر آی را بررسی می‌کند.

بررسی تصاویر:

در این مرحله پزشک با استفاده از کامپیوتر، تصاویر ام‌ آر آی را در طیف وسیعی از برش‌ها و زوایا مشاهده می‌کند. تصاویر ممکن است شامل تصاویر بدون و با استفاده از ماده کنتراست باشند تا تفاوت‌های بافتی و وجود هرگونه توده، کیست یا تغییرات غیرطبیعی دیگر بهتر مشخص شود.

تشخیص توده‌ها و تغییرات بافتی:

رادیولوژیست به دنبال توده‌ها، کیست‌ها، تغییرات غیرطبیعی در بافت سینه و نشانه‌های احتمالی سرطان است که شامل تعیین اندازه، شکل هر یافته می باشد.

تفسیر نتایج:

بر اساس تصاویر و الگوهای مشاهده شده، رادیولوژیست یک نتیجه‌گیری ارائه می‌دهد سیستم گزارش و داده تصویربرداری پستان (BI-RADS) نامیده می شود. این سیستم نتایج را در مقیاس 0 تا 6 دسته بندی می کند.
و ممکن است برای پیگیری بیشتر از هر توده مشکوک، یا تایید نرمال بودن نتایج توصیه به بیوپسی (نمونه‌برداری) کند.

گزارش‌نویسی:

رادیولوژیست یک گزارش تفصیلی شامل تمام یافته‌ها و توصیه‌های خود تهیه می‌کند. این گزارش به پزشک ارجاع دهنده ارسال می‌شود، که می‌تواند شامل جزئیاتی در مورد اندازه، محل و خصوصیات هر یافته غیرطبیعی باشد.
بر اساس نتایج ام‌ آر آی و توصیه‌های رادیولوژیست، پزشک ارجاع دهنده ممکن است تصمیم به انجام آزمایش‌های بیشتر برای درمان بگیرد.

مقایسه ام آر آی با ماموگرافی و سونوگرافی پستان

برای تشخیص بیماری‌های سینه، سه روش تصویربرداری اصلی وجود دارد ماموگرافی، سونوگرافی، وام آر آی که هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند:

ماموگرافی

به عنوان آزمون اولیه در جهت تشخیص سرطان پستان مورد استفاده قرار می‌گیرد و از اشعه X برای تهیه تصویر از بافت سینه استفاده می‌ شود به خصوص در زنان بالای 40 سال برای غربالگری منظم و اولیه سرطان سینه مفید است و توانایی کشف تغییرات کوچک و ریزکلسیم‌ها که ممکن است نشانه‌ای از سرطان باشند را دارد.
محدودیت‌ها: دراین روش از اشعه X استفاده میشود وممکن است در زنان با بافت سینه چگال کمتر موثر باشد و برخی توده‌های غیرطبیعی ‌را نشان ندهد.

سونوگرافی سینه

به عنوان یک ابزار تکمیلی این روش بدون تابش است بنابراین برای زنان باردار یا شیرده نیز ایمن است واز امواج صوتی برای تولید تصاویر بافت‌های نرم داخل سینه استفاده می‌ کند و برای بررسی توده‌های مشکوک یافت شده با ماموگرافی یا برای زنان با بافت سینه چگال مناسب است.
محدودیت‌ها: به عنوان روش غربالگری اولیه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و ممکن است برخی از انواع سرطان‌ها را نشان ندهد.

نتیجه گیری

در این مطلب سعی شد در مورد تست تصویربرداری ام آر آی پستان تمامی نکات لازم ارائه شود، اما انتخاب بهترین روش تصویربرداری برای بافت سینه بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله سن، سابقه خانوادگی، چگالی بافت سینه، و خطر ابتلا به سرطان تصمیم‌گیری در مورد استفاده از هر یک از این روش‌ها باید با مشورت پزشک انجام شود تا بر اساس نیازها و شرایط فردی هر بیمار بهترین گزینه انتخاب شود در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید