نشانه های افتادگی رحم

بررسی اجمالی

افتادگی رحم وضعیتی است که در آن رحم به دلیل ضعیف شدن ماهیچه ها و رباط های کف لگن به سمت داخل کانال واژن پایین می آید. این اختلال در درجه اول زنانی را تحت تاثیر قرار می دهد که زایمان را تجربه کرده اند، اگرچه ممکن است در هر زنی رخ دهد و زندگی وی را تحت تاثیر قرار دهد. در این صفحه جوانب مختلف افتادگی رحم را بررسی می‌کنیم.

افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم شکلی از افتادگی اندام لگنی است که در آن رحم از موقعیت طبیعی خود به داخل کانال واژن افتاده یا می لغزد که به دلیل ضعیف شدن و یا آسیب دیدن عضلات و بافت های اطراف رحم است. درجه افتادگی از خفیف، جایی که رحم کمی بیرون زده، تا شدید، جایی که ممکن است به طور کامل خارج از دهانه واژن پایین بیاید، متفاوت است.
این اختلال می تواند برای هر فردی و در هر سنی اتفاق بیفتد، اما بیشتر پس از یائسگی و در افرادی که زایمان های طبیعی مکرر (3 یا 4 یا حتی بیشتر) داشته اند و یا زایمان طبیعی خیلی سخت داشته اند شایع است.

افتادگی رحم چه مراحلی دارد؟

افتادگی رحم می‌تواند در چندین مرحله اتفاق بیفتد. این مراحل عبارتند از:
افتادگی رحم درجه ۱: در این مرحله، رحم به طور طبیعی درون واژن حرکت می‌کند، اما هنوز به داخل واژن منتقل نشده است.
افتادگی رحم درجه ۲: در این مرحله، رحم به طور جزئی به داخل واژن افتاده است. این می‌تواند هنگام فعالیت‌های فشارزا مانند خروج ادرار یا رابطه جنسی بیشتر مشهود باشد.
افتادگی رحم درجه ۳: در این مرحله، رحم به طور کامل به داخل واژن افتاده است. این می‌تواند باعث عوارض ناخوشایندی مانند تنبلی لگنی و ناراحتی در منطقه تناسلی شود.
افتادگی رحم درجه ۴: در این مرحله، رحم به طور کامل به خارج از واژن منتقل و کاملا قابل رویت است.
در هر صورت، تشخیص و درمان صحیح افتادگی رحم توسط پزشک متخصص زنان و زایمان بسیار مهم است.

چه کسانی دچار افتادگی رحم می شوند؟

افراد مختلفی ممکن است دچار افتادگی رحم شوند، اما برخی عوامل می‌توانند خطر افتادگی رحم را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:
یک یا چند زایمان طبیعی داشته باشید.
به یائسگی رسیده اند.
سابقه خانوادگی افتادگی رحم داشته باشید.
سابقه جراحی های لگن داشته اند.
پی نوشت: یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌های شما تولید هورمون‌هایی را که دوره قاعدگی ماهانه شما را تنظیم می‌کنند متوقف می‌کنند. یکی از این هورمون ها استروژن است. این هورمون خاص به قوی نگه داشتن عضلات لگن شما کمک می کند. بدون آن، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پرولاپس هستید.
در هر صورت، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، بهتر است با پزشک متخصص زنان و زایمان مشاوره کنید.

افتادگی رحم چقدر شایع است؟

افتادگی رحم یک مشکل شایع در زنان است، اما شیوع آن ممکن است بسته به جامعه و گروه سنی متفاوت باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حدود 30% زنان در طول زندگی خود حداقل یک نشانه از افتادگی رحم را تجربه می‌کنند. این مشکل به طور معمول در زنان بالای 40 سال و پس از تولد فرزندان بیشتر رخ می‌دهد.
همچنین، شیوع افتادگی رحم در زنانی که سابقه زایمان طبیعی بیشتری دارند، نسبت به زنان بدون سابقه زایمان بالاتر است. با این حال، برخی از زنان ممکن است افتادگی رحم را تجربه نکنند و هر شخص ممکن است به طور متفاوت تحت تأثیر قرار گیرد.

افتادگی رحم چقدر جدی است؟

افتادگی رحم می تواند فعالیت های طبیعی را مختل کند و ناراحت کننده باشد. موارد بسیار خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند یا باعث ناراحتی شوند. با این حال، موارد شدید ممکن است ادرار کردن یا اجابت مزاج طبیعی را دشوار کند. افتادگی رحم به طور معمول در سطح کیفیت زندگی است وپزشکان زمانی آن را درمان می کنند که علائم این بیماری شروع به تداخل با زندگی روزمره فرد داشته باشد.

مراحل افتادگی رحم

علل و علائم

چه چیزی باعث افتادگی رحم می شود؟

رحم شما در داخل لگن توسط گروهی از ماهیچه ها و رباط ها (عضلات کف لگن) در جای خود نگه داشته می شود. وقتی این ساختارها ضعیف می شوند، نمی توانند رحم شما را در موقعیت خود نگه دارند و شروع به افتادگی می کند. عوامل متعددی می توانند در ضعیف شدن عضلات لگن نقش داشته باشند، از جمله:
از دست دادن تون عضلانی در نتیجه یائسگی.
بارداری.
زایمان واژینال، به خصوص اگر نوزادان زیادی یا نوزادان بزرگ (بیش از 9 پوند) داشته باشید.
چاقی.
سرفه یا زور زدن مزمن.
یبوست مزمن.
بلند کردن مکرر سنگینی.

افتادگی رحم چه نشانه هایی دارد؟

اگر یک مورد خفیف افتادگی رحم دارید، ممکن است علائم واضحی نداشته باشید. اما همانطور که رحم شما بیشتر از موقعیت خود می لغزد، می تواند به سایر اندام های لگنی - مانند مثانه یا روده شما - فشار وارد کند و علائمی مانند:
احساس سنگینی، پری یا فشار در لگن شما.
درد در لگن، شکم یا کمر.
درد هنگام رابطه جنسی (مقاربت).
بافت رحمی که از دهانه واژن شما می افتد.
در قرار دادن تامپون یا سایر اپلیکاتورها در واژن مشکل دارید.
یبوست.
مشکلات دفع ادرار، از جمله نشت ادرار (بی اختیاری)، نیاز به ادرار مکرر (تکرر ادرار) یا میل ناگهانی برای ادرار کردن (فوریت ادرار).
هنگامی که برای مدت طولانی ایستاده اید یا راه می روید یا زمانی که سرفه و عطسه می کنید، علائم می تواند بدتر شود. در این موقعیت ها، جاذبه فشار مضاعفی بر عضلات لگن شما وارد می کند.

چه شرایطی با افتادگی رحم همراه است؟

زمانی که عضلات اطراف آن بیش از حد ضعیف می شوند، سایر اندام ها در ناحیه لگن شما می توانند از موقعیت خود خارج شوند. برخی از انواع دیگر افتادگی اندام لگن عبارتند از:
Cystocele: زمانی که مثانه به داخل یا خارج از واژن می افتد.
Rectocele: زمانی که رکتوم شما به داخل واژن یا خارج می شود.
Enterocele: زمانی که بخشی از روده کوچک شما به داخل واژن شما برآمده می شود.

آیا آناتومی در افتادگی رحم نقش دارد؟

بله، در برخی موارد، آناتومی رحم نیز می‌تواند نقشی در ایجاد افتادگی رحم داشته باشد. اما برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مشاوره با پزشک متخصص زنان و زایمان و آشنایی با آناتومی لگن زنان توصیه می‌شود.
آناتومی لگن زنان شامل ساختارهای مختلفی است که در ناحیه لگن قرار دارند و نقش مهمی در عملکرد و سلامت زنان دارند. برخی از ساختارهای کلیدی در آناتومی لگن زنان عبارتند از:
1. رحم: عضوی است که نقش مهمی در باروری و بارداری دارد. این عضو به عنوان محل رشد و تغذیه جنین و همچنین محل تولید و تخلیه خون قاعدگی عمل می‌کند.
2. تخمدان‌ها: تخمدان‌ها سازنده‌ی تخمک‌ها هستند و نقش اساسی در فرایند تولید هورمون‌های زنانه و تخمک‌گذاری دارند.
3. لوله‌های فالوپ: این لوله‌ها ارتباط بین تخمدان‌ها و رحم را برقرار می‌کنند و مکان مناسبی برای تخصیص تخمک به رحم هستند.
4. مثانه: مثانه عضوی است که در ذخیره کردن و تخلیه ادرار نقش دارد. مثانه در نزدیکی رحم قرار دارد.
5. روده بزرگ و کوچک: روده بزرگ و کوچک به طور معمول در نزدیکی لگن قرار دارند و نقش مهمی در فرایندهای گوارش و جذب مواد غذایی دارند.
6. عروق و اعصاب: لگن زنان شامل شبکه‌ای از عروق خونی و اعصاب است که به عضوهای مختلف لگن، از جمله رحم و تخمدان‌ها، خدمت می‌کنند.

تشخیص

برای تایید تشخیص افتادگی رحم، ممکن است از ارزیابی های پزشکی و مطالعات تصویربرداری مختلف استفاده شود از جمله موارد زیر:

بررسی بالینی

پزشکان عموما، برای تعیین اینکه آیا رحم شما از موقعیت طبیعی خود پایین آمده است یا خیر در ابتدا معاینه لگنی انجام می دهند. در طول معاینه لگن، یک اسپکولوم (وسیله ای که به آنها اجازه می دهد داخل واژن شما را ببینند) وارد می کنند و واژن و رحم شما را بررسی می کنند.
پزشک شما هرگونه برآمدگی ناشی از افتادن رحم در کانال واژن را احساس می کند. همچنین ممکن است از شما بخواهند که سرفه کنید، فشار بیاورید یا طوری رفتار کنید که انگار در ادرار خود نگه دارید. این می تواند به آنها کمک کند تا متوجه شوند که عضلات شما چقدر ضعیف هستند.

سونوگرافی

در این آزمایش، پزشک با استفاده از امواج صوتی، تصویر سازی از رحم و بافت‌های پیرامون آن به دست می‌آورد.

MRI

اما مهترین راه تشخیص افتادگی رحم MRI است، که به آن ام آر دفکوگرافی گویند.
در این آزمایش، پزشک با استفاده از میدان مغناطیسی، تصویر سازی از رحم و بافت‌های پیرامون آن به دست می‌آورد. بدین صورت که ژل به رکتوم و مقعد بیمار تزریق می شود و در حین دفع ژل از وی تصویربرداری می شود و در این تست ساختارهای داخلی کف لگن بررسی می شود. که آیا با زور زدن تغییر نما می دهند یا خیر، آسیب به این عضلات وارد شده است یا خیر، چقدر پرولاپس اتفاق افتاده است و جراح چگونه باید با این ها برخورد کند.

راه های درمان

چگونه می توان افتادگی رحم را درمان کرد؟

گزینه های جراحی و غیرجراحی برای درمان افتادگی رحم وجود دارد. پزشکان طرح درمان این اختلال را بر اساس شدت افتادگی، سلامت عمومی، سن و اینکه آیا فرد در آینده فرزند می‌خواهید یا نه انتخاب می‌کنند. درمان به طور کلی برای اکثر افراد موثر است. گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
گزینه های غیر جراحی:
ورزش: تمرینات ورزشی می توانند به تقویت عضلات کف لگن کمک کنند. البته شایان ذکر است در موارد خفیف افتادگی رحم این مورد کاربرد دارد.
برای انجام تمرینات کگل، ماهیچه های لگن خود را به گونه ای سفت کنید که انگار می خواهید ادرار را نگه دارید. ماهیچه ها را برای چند ثانیه سفت نگه دارید و سپس رها کنید. 10 بار تکرار کنید. می توانید این تمرینات را در هر مکان و در هر زمان (حداکثر چهار بار در روز) انجام دهید.
پساری واژن: پساری وسیله ای لاستیکی یا انعطاف پذیر وعموما به شکل دونات یا حلقوی مانند است، که در اطراف یا زیر قسمت تحتانی رحم شما (دهانه رحم) قرار می گیرد. این دستگاه به نگه داشتن رحم و نگه داشتن آن در جای خود کمک می کند.
رژیم غذایی و سبک زندگی: تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی شما ممکن است در تسکین علائمی مانند یبوست مفید باشد. افزایش مصرف آب و فیبر ممکن است دفعات دفع مدفوع را کاهش دهد. حفظ وزن مناسب برای تیپ بدنی شما فشار کمتری بر عضلات لگن شما هنگام ایستادن یا راه رفتن وارد می کند.
گزینه های جراحی:
هیسترکتومی و ترمیم افتادگی رحم: افتادگی رحم ممکن است با برداشتن رحم در یک روش جراحی به نام هیسترکتومی درمان شود. این ممکن است از طریق یک برش (برش) ایجاد شده در واژن (هیسترکتومی واژینال) یا از طریق شکم شما (هیسترکتومی شکمی) انجام شود. هیسترکتومی یک جراحی بزرگ است و برداشتن رحم به این معنی است که دیگر امکان بارداری وجود ندارد.
ترمیم افتادگی بدون هیسترکتومی: این روش شامل بازگرداندن رحم به موقعیت طبیعی خود است. تعلیق رحم ممکن است با چسباندن مجدد رباط های لگنی به قسمت پایینی رحم برای نگه داشتن آن در جای خود انجام شود. بسته به تکنیکی که ارائه دهنده شما استفاده می کند، جراحی می تواند از طریق واژن یا از طریق شکم انجام شود.

اگر افتادگی رحم درمان نشود چه اتفاقی می افتد؟

بستگی به شدت پرولاپس دارد. در موارد خفیف که کیفیت زندگی شما تحت تاثیر قرار نمی گیرد، ممکن است پزشکان طرح درمان خاصی را توصیه نکند. افتادگی رحم می تواند سایر اندام ها در ناحیه لگن بدن شما (مانند مثانه و روده) را تحت تاثیر قرار دهد. پزشکان معمولاً زمانی که افتادگی رحم آزاردهنده می شود، درمان را توصیه می کنند.

راهکارهای جلوگیری

چگونه می توانم خطر افتادگی رحم را کاهش دهم؟

برای کاهش خطر افتادگی رحم، می‌توانید روی این موارد کار کنید:
1. تقویت عضلات لگنی: انجام تمرینات عضلانی لگنی مانند تمرین کِگِل (Kegel) می‌تواند به تقویت عضلات لگنی کمک کند و از افتادگی رحم جلوگیری کند.
2. حفظ وزن سالم: حفظ وزن سالم و جلوگیری از چاقی می‌تواند به کاهش خطر افتادگی رحم کمک کند.
3. استفاده از تجهیزات حمایتی: استفاده از تجهیزات حمایتی مانند پانتی‌های حمایتی و دستگاه‌های تحریک الکتریکی عضلات لگنی می‌تواند به جلوگیری از افتادگی رحم کمک کند.
4. جلوگیری از بارداری‌های مکرر: بارداری‌های مکرر و زایمان طبیعی ممکن است باعث ضعف عضلات لگنی شود و خطر افتادگی رحم را بالا ببرد. در صورت نیاز، با پزشک خود درباره روش‌های جلوگیری از بارداری مشورت کنید.
5. درمان بیماری‌های مربوطه: در صورت داشتن بیماری‌های مربوطه مانند فیبروئید، عفونت‌های مجاری ادراری و سایر بیماری‌های تناسلی، به درمان آن‌ها بپردازید.

چگونه می توان از افتادگی رحم پس از بارداری و زایمان جلوگیری کرد؟

افتادگی رحم می‌تواند در طول بارداری و پس از آن رخ دهد. بارداری ممکن است باعث تغییرات در ساختار و پشتیبانی عضلات و بافت‌های لگنی شود که می‌تواند به افتادگی رحم منجر شود.
برای کاهش خطر افتادگی رحم در بارداری، علاوه بر رعایت نکات بالا رعایت استراحت کافی و توصیه‌های پزشک درباره تمرینات پس از زایمان نیز توصیه می شود.

کلام آخر

افتادگی رحم یک مشکل شایع در زنان است که می‌تواند از کیفیت زندگی آن‌ها تحت تأثیر قرار دهد. این مشکل معمولاً در زنان بعد از زایمان، سنین پیری و در برخی موارد به علت ضعف عضلات لگنی رخ می‌دهد. برای جلوگیری از افتادگی رحم، تقویت عضلات لگنی، حفظ وزن سالم، استفاده از تجهیزات حمایتی، جلوگیری از بارداری‌های مکرر و درمان بیماری‌های مربوطه می‌تواند کمک کننده باشد. در صورتی که با علائم افتادگی رحم مواجه هستید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تاتست های تضخیصی لازم را توصیه و در صورت تایید تشخیص پرولاپس برای شما راه حل‌های مناسب ارائه شود.
اینجا می توانید عکس رنگی رحم چیست؟ اطلاعات کسب کنید.

منبع:
hopkinsmedicine