پیچ خوردگی تخمدان خطرناک است؟

پیچ خوردگی تخمدان

تخمدان ها یک جفت غده (به اندازه بادام) در دو طرف لگن خانم ها هستند که وظیفه تخمک گذاری (آزاد سازی تخمک ها برای لقاح هر یکبار در ماه) و تولید استروژن و پروژسترون (برای رشد و حظ سلامت دستگاه تناسلی خانم ها است) را به عهده دارند و توسط چندین رباط در جای خود نگه داشته می شوند.
Torsion یا همان پیچ خوردگی تخمدان اختلالی است که درآن تخمدان ها و گاهی هم لوله های فالوپ به دور بافت های اطراف خود مثل همان رباط هایی که باعث نگهداری تخمدان می شود می پیچد. این امر می تواند باعث قطع شدن روند جریان خون به این بافت تخمدان و لوله های فالوپ شود و از آنجایی که تخمدان خون به مقدار کافی دریافت نمی کند می تواند درد زیادی را هم به دنبال داشته باشد.

چرا پیچ خوردگی تخمدان اتفاق می افتد؟

این اختلال در افراد 20 تا 40 سال شایع تر است و می تواند عوامل زیادی باعث ایجاد آن شوند از جمله کیست تخمدان که باعث وزن اضافه بر روی تخمدان ها می شوند باعث این اختلال شوند.(هم کیست های خوش خیم و هم بدخیم)
یکی دیگر از این عوامل تاثیر گذار می تواند رباط های طویل تر از حد معمول (متصل کننده بین رحم و تخمدان ها) باشند. برخی عوامل تاثیر گذار دیگر که می توان به آن ها اشاره کرد عبارتند از:
سن: با بالا رفتن سن، و پیر شدن و کاهش فعالیت تخمدان ها ممکن است این اختلال را به دنبال داشته باشد.
ژنتیک: برخی دلایل ژنتیک هم می تواند باعث ایجاد آن شود.
عوامل ژنتیک: استفاده از برخی داروهای هورمونی، تغذیه نامناسب، استرس زیاد و عوامل زیست محیطی ممکن است عامل ایجاد آن شود.
بیماری ها: برخی بیماری ها مانند سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، التهاب و عفونت های تخمدان ها می توانند آن را ایجاد کنند.
همچنین عوامل دیگری چون چاقی، دیابت، عدم تعادل هورمون ها و تغییرات در وزن بدن ممکن است تاثیر گذار باشند.

علائم پیچ خوردگی تخمدان

علائم این اختلال می تواند شامل درد شدید در ناحیه شکم و لگن که شایع ترین علامت آن نیز همین درد شدید گاه و بی گاه است که ممکن است فرد از شدت آن دچار حالت تهوع و استفراغ داشته باشد همچنین ممکن است در موارد شدیدتر تب، خونریزی غیر طبیعی و یا ترشح هم برای برخی افراد اتفاق بیفتد که این حالت احتمالا زمانی است که نکروز تخمدان اتفاق افتاده باشد. از دیگر علائم آن نیز می توان به گرفتگی های عضلانی که احتمال رسیدن آن به پشت پاها هم باشد وجود دارد.

برای چه افرادی اتفاق می افتد؟

با اینکه این اتفاق برای همه ی افراد مثل کودکان و خانم ها در مرحله بعد از یائسگی رخ می دهد ولی در خانم های باردار شایع تر است (حدود 20 درصد) و افرادی که داروهای هورمونی مصرف می کنند بیشتر در معرض آن قرار می گیرند.

تشخیص پیچ خوردگی تخمدان

تشخیص این اختلال می تواند کمی دشوار و چالش برانگیز باشد چون علائمی که دارد به مشکلات دیگری از جمله سنگ کلیه، آپاندیس، عفونت مجاری ادراری و گاستروآتتریت (بیماری التهابی معده ای) بسیار شبیه است. با این حال برای تشخیص به موقع و درمان آن باید به پزشک مراجعه شود و پزشک در ابتدا از فرد سوال هایی درباره علائم، زمان دوران قاعدگی، داروهای مصرفی و ... می پرسد سپس ممکن است معاینه فیزیکی (ناحیه مربوطه را با لمس و فشار بررسی کند) انجام دهد و برای تشخیص و بررسی های بهتر و دقیق تر تخمدان، رحم و لوله های فالوپ ممکن است درخواست سونوگرافی اولتراسوند واژینال و آزمایش خون یا ادرار داشته باشد و همچنین ممکن است برای اطمینان بیشتر پزشک درخواست روش های تشخیصی دیگری مثل ام آر آی و سی تی اسکن هم داشته باشد.
برای رزرو وقت ام آر آی از بهترین مراکز تصویربرداری می توانید از اینجا اقدام کنید: نوبت ام آر آی

درمان

در حال حاضر برخلاف گذشته که تخمدان را با جراحی از بدن خارج می کردند، با جراحی های متفاوت تلاش می کنند تا این پیچ خوردگی ها را باز کنند و به حالت اولیه برگردانند و روش های دارویی فقط برای کاهش درد استفاده می شوند و بهترین روش درمان همان جراحی برای باز کردن پیچ خوردگی ها است و پزشکان در تلاش اند که این کار را در سریع ترین زمان ممکن انجام هند مخصوصا زمانی که پیچ خوردگی ها جریان خون برای مدت طولانی قطع کرده باشد. این عمل ها شامل:

لاپاراسکوپی یا Laparoscopy

در لاپاراسکوپی با ایجاد برش های کوچک و به مانند سوراخ در زیر شکم و ابزاری پزشکی شامل دوربین فیلم برداری سعی می کنند تخمدان را به حالت اولیه برگردانند.

لاپاراتومی یا Laparotomy

در لاپارتومی در شرایطی که خونریزی شدید است انجام می شود. در این روش یک برش بزرگ در زیر ناف ایجاد می کنند تا تخمدان در معرض دید بهتر قرار گیرد و آن را به حالت اولیه بازمی گردانند.

اوفورکتومی یا Oophorectomy

اگر مدت طولانی از این اختلال گذشته باشد و مرگ تخمدان اتفاق افتاده باشد با این روش بافت از دست رفته را از بدن خارج می کنند.

سالپینگو اوفورکتومی یا Salpingo-oophorectomy

اگر علاوه بر مرگ تخمدان، مرگ لوله های فالوپ هم اتفاق افتاده باشد با این روش هردو بافت از دست رفته را خارج می کنند.
نکته: در حین جراحی پزشک جریان خون تخمدان ها را بررسی می کند تا ببیند به درستی انجام می شود یا خیر و در صورت مشاهده هرگونه مشکلی مبنی بر اینکه بافت از بین رفته و جریان خون انجام نمی شود آن را از بدن خارج می کند. (بافت باید از رنگ تیره به رنگ روشن برسد)

مراقبت های بعد

بعد از جراحی باید به نکاتی توجه شود:
تا چند هفته فرد باید از بلند کردن اجسام سنگین و یا از انجام فعالیت بدنی شدید بپرهیزد.
مصرف به موقع داروهایی که پزشک تجویز کرده است.
همچنین باید توجه کرد که در صورت مشاهده هرگونه علائمی مانند تب، التهاب در ناحیه جراحی، ترشحات با بوی نامطبوع، بهبود نیافتن زخم، افزایش درد لگن و یا خونریزی باید به پزشک اطلاع داده و مورد بررسی قرار گرفته شود.

عوارض

یکی از عوارض احتمالی که این اختلال ممکن است داشته باشد نکروز است که در این مرحله باید عضو از دست رفته را با جراحی خارج کرد که این جراحی می تواند بر روی بارداری (چون تخمدان ها وظیفه آزاد کردن تخمک ها را دارند) تاثیر بگذارد ولی نکته ای که وجود دارد این است که اگر این تخمدان خارج نشود ممکن است باعث عفونت آن شود که آبسه یا پریتونیت اتفاق میفتد.

چطور پیشگیری کنیم؟

از آنجاییکه این اختلال ناگهانی اتفاق می افتد راه های پیشگیری خاصی ندارد ولی با این حال اگر بیماری هایی از جمله سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، عفونت و التهاب تخمدان دارند باید به صورت منظم درمان خود را پیگیری کنند. همچنین تغذیه مناسب، ورزش منظم، حفظ وزن سالم و ... می تواند تاثیر داشته باشند. همچنین در صورت بروز هر کدام از این علائم گفته شده بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا تشخیص به موقع و درمان مناسب شروع شود.

در آخر اینکه

پیچ خوردگی تخمدان در حقیقت پیچیدن تخمدان ها به دور بافت های اطراف و لوله های فالوپ است که درد شدید و علائم دیگری مانند گرفتگی عضلات، تهوع و ... را به دنبال دارد. راه پیشگیری از آن چکاپ های سالانه و در صورت وجود هرگونه بیماری از جمله سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) درمان های منظم است. برای تشخیص و درمان از سونوگرافی، MRI، CT-Scan و جراحی استفاده می شود. برای دریافت نوبت به راحتی می توانید از سایت ایران نوبت اقدام فرمایید.

منابع:
medicalnewstoday
webmd