کانال نخاعی و اطلاعات مربوط به ان

آناتومی ستون فقرات یا ساختار و عملکرد ستون فقرات

ستون فقرات ستونی بلند است که از استخوان سر شروع و تا دنبالچه (بخشی از لگن) امتداد می یابد و ساختاری از مهره ها (استخوان ها)، دیسک ها، مفاصل، بافت های نرم، اعصاب و نخاع را تشکیل می دهد که وظیفه حفظ تعادل، محافظت از نخاع و حمایت از بدن را هنگام راه رفتن و تغییر حرکت را به عهده دارد. در واقع ستون فقرات به فرد امکان انعطاف پذیری و حرکت می دهد.
ستون فقرات شامل ۳۳ مهره است که کانال نخاعی را تشکیل می دهند و شامل ۵ بخش اصلی هستند:
۱. Cervical spine یا ستون فقرات گردن: شامل ۷ مهره(C1-C7) است که در بالاترین قسمت ستون فقرات یعنی از جمجمه آغاز و تا بالای ستون فقرات قفسه سینه ادامه دارد.
۲. Thoracic spine یا ستون فقرات قفسه سینه: شامل ۱۲ مهره(T1-T12) که در قسمت میانی ستون فقرات یعنی از انتهای ستون فقرات گردن تا ابتدای ستون فقرات کمر کشیده شده اند و به علت وجود دنده ها نسبت به ستون فقرات کمری و گردنی خیلی انعطاف پذیری ندارد.
۳. Lumbar spine یا ستون فقرات کمر: شامل ۵ مهره که در پایین ستون فقرات قرار دارد و ستون فقرات را به لگن متصل می‌ کند.
۴. Sacrum یا خاجی: یک استخوان بزرگ و مثلث شکل است که در پایین ستون فقرات کمر قرار دارد و با استخوان ‌های لگن در ارتباط است.
۵. Coccyx یا دنبالچه: این استخوان که جزئی از لگن خاصره است شامل یک سری مهره‌های کوچک و متصل به هم هستند که در پایین ترین قسمت ستون فقرات و پایین استخوان خاجی قرار دارد.
بهتر است بدانید که ورزش‌ می‌ تواند ماهیچه‌ های اصلی را تقویت کند که از ستون فقرات بهتر حمایت کند و از صدمات و درد کمر جلوگیری ‌کند.

تنگی کانال نخاع چیست؟

Spinal Stenosis تنگی کانال نخاع، زمانی اتفاق می افتد که کانالی که نخاع از طریق آن عبور می ‌کند، تنگ شده و فضای آزاد برای نخاع کم شود که این تنگی می ‌تواند در بخش ‌های مختلف ستون فقرات مانند ستون فقرات گردن، قفسه سینه و کمر رخ دهد.

انواع تنگی نخاعی و درمان

تنگی کانال نخاع ممکن است در بخش‌های مختلف ستون فقرات ایجاد شود و ممکن است به عوامل مختلفی مثل سن، آسیب به استخوان‌ ها و بافت ‌های اطراف کانال نخاع، تشکیل تومور و یا اختلالات استئوآرتروز (ضعف و شکستن استخوان‌ها) باشد.

تنگی کانال نخاع ستون گردنی Cervical Spinal Stenosis

در تنگی کانال نخاع ستون فقرات گردن، کانالی که نخاع در بخش گردنی ستون فقرات از آن عبور می‌کند، تنگ شده و ممکن است باعث درد گردن، شانه، بازو و حتی دست شود، همچنین باعث اختلال در حرکات گردن و دست شود.

تنگی کانال نخاع ستون شکمی Thoracic Spinal Stenosis

در تنگی کانال نخاع ستون فقرات قفسه سینه، کانالی که نخاع در بخش سینه ای ستون فقرات از آن عبور می‌ کند، تنگ شده و ممکن است باعث درد در ناحیه پشت، سینه و شکم شود، همچنین باعث اختلال در عملکرد دست‌ها و پاها، کمر درد، سستی عضلات و مشکلات تعادل شود.

تنگی کانال نخاع ستون کمری Lumbar Spinal Stenosis

در تنگی کانال نخاع ستون کمری، کانالی که نخاع در بخش کمری ستون فقرات از آن عبور می‌کند، تنگ شده است و ممکن است باعث درد در ناحیه کمر، باسن، ران و پاها شود، همچنین باعث اختلال در حرکات کمر، تحسین و قدرت عضلات پاها و مشکلات تعادل شود.

طناب نخاعی چیست و چه نقشی دارد؟

طناب نخاعی بخشی از سیستم عصبی مرکزی است که از مغز به سمت پایین به سمت نخاع کمر کشیده شده و شامل ترکیبی از عصب‌ها در داخل کانال نخاع است. هرگونه آسیب یا تنگی در طناب نخاعی ممکن است باعث اختلال در ارتباط بین مغز و بدن شود.
طناب نخاعی چون حامل اطلاعات حسی و حرکتی است، یک نقش بسیار مهم در کنترل حرکت‌ های بدن و حفظ تعادل دارد. همچنین، طناب نخاعی مسئول ارسال پاسخ‌های تحریکات دردی به مغز است. هرگونه آسیب به طناب نخاعی ممکن است باعث اختلال در حس و حرکت، کمر درد، ضعف عضلانی و مشکلات تعادل شود.

علل تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاع ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود، مانند:
سن: با پیر شدن، بافت‌های ستون فقرات ممکن است تغییر کنند و باعث تنگی کانال نخاع شوند.
Osteoarthritis اختلالات استئوآرتروز: این بیماری ممکن است باعث تغییر در استخوان‌ها و بافت‌های اطراف کانال نخاع شود و تنگی را ایجاد کند.
Spondylosis اسپوندیلوز: این حالت به تغییرات در مفصل‌ ها و دیسک‌ های بین مهره‌ها اشاره دارد که ممکن است منجر به تنگی کانال نخاع شود.
Disk Herniation ضایعات دیسکی: گاهی اوقات یک قسمت از دیسک بین مهره‌ها به خارج از محدوده خود منتقل می‌شود و فضای کانال نخاع را تنگ می‌کند.
تورم و التهابات: التهابات و تورم در ناحیه کانال نخاع ممکن است باعث تنگی شوند.

علائم تنگی کانال نخاعی

علائم تنگی کانال نخاعی ممکن است متنوع باشد و بستگی به محل و شدت تنگی دارد. در برخی موارد، علائم می ‌توانند تدریجی و طولانی مدت باشند، در حالی که در موارد دیگر، علائم به صورت ناگهانی و شدید ظاهر می‌ شوند. بعضی از علائم شایع تنگی کانال نخاعی عبارتند از:
درد در ناحیه کمر و ستون فقرات ممکن است به صورت موضعی یا پخش باشد. در برخی موارد، درد به ساق پا یا دست‌ها هم می رسد.
تنگی کانال نخاعی می‌تواند باعث ضعف عضلات در قسمت‌های مختلف بدن شود. این ضعف ممکن است منجر به کاهش قدرت و عملکرد عضلات شود.
احساس کمتر یا تغییر در حس در قسمت‌های مختلف بدن، مانند ساق پاها، دست‌ها یا بخش ‌های دیگر بدن.
تنگی کانال نخاعی ممکن است باعث اختلالات حرکتی شود.
نکته: لازم است بدانید که این علائم کلی است و ممکن است هر فرد علائم خاصی داشته باشد.

چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه شود؟

در صورتی که شما علائمی از اختلالات عصبی مرتبط با طناب نخاعی داشته باشید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. برخی از علائم اختلالات طناب نخاعی شامل درد کمر، سستی عضلات، تغییر در حس و حرکت، کمر درد شدید و مشکلات تعادل هستند.
اگر علائم شما شدید هستند و باعث محدودیت در فعالیت‌های روزانه شما شده است، بهتر است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کرده تا در سریع ترین زمان بیماری تشخیص و برای درمان آن اقدام شود.

تشخیص تنگی نخاع

تشخیص تنگی نخاع فرآیندی چند مرحله ای از تست ها و آزمایش های مختلف است مثل بررسی سوابق پزشکی و خانوادگی، بررسی علائم فیزیکی شامل بررسی حس و حرکت، قدرت عضلات و سایر علائم، ارزیابی عملکرد سیستم عصبی با تست های عصب شناسی، تصویربرداری مانند ام آر آی که با ترکیب این روش ها پزشک می تواند تشخیص دقیق تری دهد و بهترین درمان را برای شما شروع کند.

تست های تصویربرداری

برای تشخیص تنگی کانال نخاع، پزشک معمولاً از روش‌های تصویربرداری مانند MRI استفاده می‌ کند. MRI یک فرایند غیرتهاجمی و با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی است که می تواند تصاویر دقیقی از ساختارهای داخلی بدن ایجاد ‌کند.
با استفاده از MRI، پزشک می تواند تنگی کانال نخاع را تشخیص داده و شدت و محل آن را مشخص کند. این تصاویر به پزشک کمک می‌ کنند تا بتواند بهترین درمان که مناسب هر فرد است شروع کند، مثل فیزیوتراپی، درمان دارویی یا در موارد شدیدتر، جراحی.
پزشک شما ممکن است در صورت نیاز از سایر روش‌های تصویربرداری مانند CT scan یا X-ray نیز استفاده کند، اما MRI به عنوان روش اصلی برای تشخیص تنگی کانال نخاع استفاده می ‌شود.

درمان

در صورت تشخیص تنگی کانال نخاع ستون گردنی، معمولاً برای درمان هم می توان از روش های جراحی و هم غیر جراحی مثل دارو و تمرین استفاده کرد.

درمان های غیر جراحی

درمان تنگی کانال نخاع بستگی به شدت و محل تنگی دارد. در صورتی که تنگی کانال نخاع خفیف باشد، معمولاً از روش‌های غیرجراحی مانند موارد زیر استفاده می شود.
فیزیوتراپی که می تواند باعث قوی شدن عضلات و بهبود حرکت و کاهش علائم شود.
داروهای ضد التهاب و تزریقات استروئیدی که می تواند التهاب و درد را کاهش دهد.

درمان های جراحی

در صورتی که تنگی کانال نخاع شما شدید باشد و بهبود آن با روش‌های غیرجراحی ممکن نباشد، پزشک ممکن جراحی را تجویز کند و بهترین روش جراحی نیز به شدت و محل تنگی بستگی دارد.
لامینکتومی: در این روش، یک بخش از استخوان کمر برای دسترسی به کانال نخاع برداشته می‌شود. پس از دسترسی به کانال نخاع، پزشک ممکن است با برداشتن بافت‌های فشرده و تنگ شده، فضای بیشتری برای عبور عصب ایجاد کند.
فورامینوتومی: در این روش، پزشک بخشی از استخوان کمر و مجاری عصبی، را برای ایجاد فضای بیشتر برمی دارد.
کایفوپلاستی: در این روش، پزشک با استفاده از یک کایف (ساختار فلزی)، فضای بیشتری ایجاد می کند. این روش معمولاً در موارد سطح پایین تنگی کانال نخاع استفاده می‌شود.
دیسکتومی: در برخی موارد، تنگی کانال نخاع به دلیل فشار دیسک در ناحیه کمر رخ می‌ دهد. در این موارد، پزشک ممکن است دیسک را با جراحی بردارد.

پیشگیری

معمولا افراد در سنین 50 به بالا به این بیماری دچار می شوند با این حال ممکن است در سنین کمتر هم به آن مبتلا شد اما می توان با انجام ورزش های منظم و تقویت عضلات پشتی مثل ورزش های هوازی، شنا، دوچرخه سواری، حفظ کردن وضعیت بدنی، خوابیدن بر روی تشک های طبی، جلوگیری از اضافه وزن و ... از ابتلا به آن جلوگیری کرد.

نتیجه

تنگی کانال نخاعی معمولا در سنین بالاتر اتفاق می افتد و این اتفاق بر اثر تنگ شدن کانال هایی است که نخاع از آن ها عبور می کنند و این کانال ها در ستون فقرات قرار دارند و بهترین روش تشخیص آن MRI است. برای درمان این اختلال و بیماری هم می توان از روش های غیر جراحی با دارو و تمرین و هم روش های جراحی در موارد حادتر استفاده کرد.

منبع:
hopkinsmedicine