علائم تومور پانکراس

به گفته ویکی پدیا، لوزالمعده یا پانکراس غده‌ای بزرگ است که در قسمت فوقانی شکم و بین ستون فقرات و معده قرار گرفته است، و هورمون ها و آنزیم هایی را که وظیفه کنترل سطح قند خون و کمک به هضم مواد غذایی را به عهده دارند می سازد.
سرطان پانکراس به جهش و تکثیر بیش از حد سلول های لوزالمعده گویند و در قسمت‌های مختلف پانکراس نیز اتفاق می افتد. سرطان پانکراس اغلب در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود چون در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد، شانس درمان آن هم کمتر است. به همین دلیل در این مطلب به توضیح کامل علائم آن پرداخته ایم تا راهنمایی برای تشخیص به موقع این بیماران باشد.

سرطان پانکراس بر اساس نوع سلولی که سرطان از آن شروع می شود به دو دسته ی اصلی تقسیم می‌شود:
1. تومورهای برون ریز یا Exocrine pancreatic cancer: تومورهای برون ریز 90 درصد تومورهای پانکراس را شامل می شوند و از سلول‌های پانکراسی که آنزیم‌های هضمی تولید می‌کنند، شروع می شوند. آدنوکارسینوم دکتال (Ductal adenocarcinoma) یکی از شایع‌ترین نوع سرطان پانکراس است و از سلول‌های کانال‌های صفراوی آغاز می شوند.
2. تومورهای غدد درون ریز یا (Endocrine pancreatic cancer): این تومورها در حدود 10 درصد از سرطان‌های پانکراس را شامل می شوند و از سلول‌های غده‌ای پانکراس که وظیفه تولید هورمون هایی مانند انسولین و گلوکاگون را به عهده دارند شروع می شوند. سرطان پانکراس غدد درون ریز نادرتر از تومورهای دیگر پانکراس است و امکان دارد به صورت توده‌هایی از سلول‌های غده‌ای در پانکراس دیده شوند.
هر کدام از این دسته ها باهم متفاوت هستند پس روش های درمانی متفاوتی هم دارند.
توضیح: انسولین هورمونی است که موجب کاهش قند خون می شود و گلوکاگون برعکس انسولین موجب افزایش قند خون می‌شود.

سرطان لوزالمعده معمولا در مراحل اولیه علائمی مشخصی ندارد و زمانی علائم نشان می دهد که پیشرفته و بزرگ شده باشد و یا خارج از پانکراس پخش شده باشد اما برخی از این علائم اولیه و خفیف ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد شکم

در مواردی که درد شکم بخاطر سرطان پانکراس باشد، معمولاً در ناحیه بالای شکم، پهلوها و پشت حس می‌شود. این درد ممکن است به صورت مزمن و مداوم باشد و با گذشت زمان شدت آن افزایش یابد و میتواند یکی از علائم شایع سرطان پانکراس همین درد شکم باشد، و ممکن است شب ها بیشتر و یا با خوردن غذا کمتر شود اما مهم است بدانید این درد می تواند بخاطر عوامل دیگری نیز باشد پس به تنهایی وجود سرطان پانکراس را تایید نمی کند.

کاهش وزن و تغییرات اشتها

کاهش وزن بدون تغییر در رژیم غذایی و فعالیت بدنی، یکی دیگر از علائم سرطان پانکراس است و می‌تواند باعث کاهش اشتها و بروز مشکلاتی در هضم غذا شود، همچنین علائمی مانند خستگی و ضعف، اسهال، یبوست، تغییر رنگ مدفوع و تغییرات در بوی بدن را به همراه داشته باشد.

زردی

زردی یکی از علائمی است که ممکن است در سرطان اولیه پانکراس دیده شود که در سرطان پانکراس به دلیل انسداد مجاری صفراوی متصل به کبد رخ می‌دهد. اگر سرطان در مجاری صفراوی رشد کند و جریان صفرا را مسدود کند، ممکن است زردی ایجاد شود و این زردی بخاطر بیلی روبینی است که نمی‌تواند به درستی از بدن دفع شود و در خون جمع می شود و باعث زرد شدن پوست، چشم‌ها، ادرار و مدفوع می شود.

سرطان لوزالمعده معمولا در حالت پیشرفته علائم مشخص دارد برخی از این علائم شامل:

مشکلات گوارشی

سرطان پیشرفته پانکراس می‌تواند باعث مشکلات گوارشی متنوعی شود که این مشکلات ممکن است به دلیل انسداد مجاری گوارشی توسط توده سرطانی یا تأثیرات سیستمیک سرطان بر عملکرد گوارش باشد. برخی از مشکلات گوارشی در سرطان پانکراس عبارتند از:
1. کاهش شدید اشتها
2. مشکل سوء هاضمه
3. دل درد
4. تغییرات در رنگ مدفوع و ادرار (عموما تیره می شود)

لخته های خون

در سرطان پیشرفته ممکن است لخته های خونی یا ترومبوز ایجاد شوند. این لخته های خونی بیشتر در عروق عمقی مخصوصا پاها اتفاق می افتند. تشکیل لخته خون می تواند جریان خون را مسدود کند و خطرناک باشند و باعث درد و تورم شود و حتی گاهی باعث انسداد ریه شود.

آسیت یا آب آوردگی شکم

یکی از علائم پیشرفته سرطان پانکراس است که در این حالت مایعات بین بافت های شکم جمع و باعث تورم و بزرگ شده آن می شوند. آسیت اغلب به دلیل انسداد مجاری صفراوی توسط توده های سرطانی اطراف است و چون جریان صفرا نمی تواند راه خود را پیدا کند درون بدن جمع می شود و بخاطر نزدیکی پانکراس به معده و روده آسیت ممکن است باعث فشار بر آن ها شود و احساس سیری زودهنگام و تغییر در رژیم غذایی را به همراه دارد.
همچنین یکی دیگر از علائمی که می تواند هشدار دهنده سرطان پانکراس باشد نوسان قند خون به طور ناگهانی است، بدین معنا که فرد سابقه دیابت نداشته است به یکباره متوجه دیابتیک بودن، می شود و در چنین مواقعی کنترل قند خون هم سخت است و عموما با دارو کنترل نمیشود و پزشکان در چنین مواقعی وضعیت پانکراس را هم کنترل می کنند.
حال که با نشانه های این بیماری آشنا شده اید با ما همراه باشید تا علل ایجاد این اختلال را بیشتر بشناسیم.

علل ژنتیکی

عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بروز سرطان پانکراس دارند. تغییرات ژنتیکی در ژنوم سلول‌های پانکراس، می‌توانند باعث تغییرات غیرطبیعی در رشد و تقسیم سلول‌ها شوند، که در نهایت منجر به بروز سرطان می‌شوند.

علل سبک زندگی و محیطی

سبک زندگی نیز می‌تواند در بروز سرطان پانکراس نقش داشته باشد. برخی از عوامل سبک زندگی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان پانکراس را افزایش دهند، عبارتند از الگوی خواب نا مناسب، مصرف دخانیات، چاقی، نارسایی کبد، مصرف الکل، نبود فعالیت بدنی، رژیم غذایی نامناسب، برخی عوامل مثل د رمعرض مداوم و مستقیم مواد شیمیایی بودن هم می تواند خطر ابتلا به این سرطان را زیاد کند.
اگر احساس می کنید نشانه های این بیماری را دارید باید برای تشخیص به موقع آن اقدام کنید در ادامه به توضیح راه های تشخیصی آن خواهیم پرداخت.

بهتر است بدانید که تشخیص دقیق سرطان پانکراس نیاز به انجام آزمایش‌های تشخیصی و آزمایش‌های خونی خاص دارد. آزمایش های تشخیصی همان تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی هستند. پس در صورت مشاهده هرگونه علائم بهتر است که برای تشخیص بهتر برای تست ها و آزمایش های لازم اقدام کنید.

تست های تصویربرداری

در تشخیص سرطان پانکراس، تست‌های تصویربرداری نقش بسیار مهمی دارند. این تست‌ها شامل چندین روش مختلف هستند که هر یک از آن‌ها برای تشخیص و ارزیابی سرطان پانکراس به گونه ای می توانند مفید باشند. این تست‌ها به عنوان ابزارهای تشخیصی کمک می‌کنند تا سرطان پانکراس را بهتر تشخیص و ارزیابی کنید. همچنین، هر تست دارای مزایا و محدودیت‌هایی است و امکان دارد برای تشخیص نهایی نیاز به ترکیب چند روش ارزیابی باشد. در ادامه با برخی از این روش ها آشنا خواهیم شد:
سونوگرافی: اولین تست تصویربرداری که معمولاً برای تشخیص اولیه سرطان پانکراس معمولا از آن استفاده می شود. در این روش، امواج صوتی با استفاده از یک دستگاه سونوگرافی به پانکراس ارسال می شود و امواج بازتاب شده توسط بافت‌های پانکراس بررسی می‌شوند.
اینجا می توانید درباره آمادگی قبل از انواع سونوگرافی ها اطلاعات کسب کنید.
توموگرافی یا CT-Scan: در این روش از اشعه X برای ایجاد تصاویر مقطعی از پانکراس استفاده می‌شود و همچنین ممکن است بتواند برای تعیین سایز و محل تومور، ارزیابی گسترش سرطان در سایر اعضا و بافت‌های نزدیک نیز کمک کند.
رزونانس مغناطیسی یا MRI: در این روش، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق تر از پانکراس استفاده می‌شود و بخاطر دقت بالا و عدم نیاز به استفاده از اشعه X، بسیار کاربردی است.
پت اسکن یا PET Scan: در این روش از ماده رادیواکتیو برای تشخیص سلول‌های سرطانی در بدن استفاده می شود و معمولا در تشخیص و بررسی گسترش سرطان پانکراس مفید است.

آزمایش خون

آزمایش خون نیز می‌تواند در تشخیص سرطان پانکراس پارامتری الزامی و کمک کننده است باشد. در آزمایش خون برای تشخیص سرطان پانکراس، معمولاً پارامتر های تومور مارکر ها و شاخص های التهابی آنالیز می شوند.

بیوپسی

بیوپسی یک ابزار تشخیصی مهم در ارزیابی و تایید وجود سرطان پانکراس و نوع و درجه آن است. این روش شامل برداشتن نمونه کوچکی از بافت از پانکراس برای بررسی دقیق زیر میکروسکوپ است. هدف اولیه بیوپسی در این زمینه، تعیین اینکه آیا ضایعات یا رشدهای مشکوک در پانکراس بدخیم (سرطانی) یا خوش خیم (غیر سرطانی) هستند.
اگر در تست های تشخیصی متوجه وجود این نوع Cancer شده اید و به دنبال راه های درمان آن هستید این مطلب را ادامه دهید.

درمان سرطان پانکراس به مرحله بیماری، محل سرطان، وضعیت کلی بیمار، نظر پزشک معالج و عوامل دیگر بستگی دارد. در اینجا به راه های درمان آن پرداخته ایم:

عمل جراحی

جراحی اغلب درمان ترجیحی برای سرطان پانکراس است، به خصوص اگر سرطان گسترش نیافته باشد. بسته به محل و وسعت سرطان، انواع مختلفی از جراحی وجود دارد، و ممکن است جراح در آن بخشی از غده را بردارد یا به طور کامل و یا به همراه احشا دیگر مثل بخشی از روده ها و...

شیمی درمانی و پرتودرمانی

شیمی درمانی از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می کند، پرتودرمانی نیز از پرتوهای پر انرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این روش ها را می توان قبل از جراحی برای کوچک کردن تومورها و یا بعد از جراحی به عنوان درمان کمکی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده یا به عنوان درمان اصلی برای سرطان پیشرفته پانکراس تجویز کرد.

درمان هدفمند

"درمان هدفمند" یک شیوه مدرن برای درمان سرطان است که به طور قابل توجهی با روش های سنتی مانند شیمی درمانی و پرتو درمانی متفاوت است. این نوع درمان به گونه ای طراحی شده است که به طور خاص سلول های سرطانی را هدف قرار دهد و در عین حال آسیب به سلول های طبیعی و سالم را به حداقل برساند.
انواع مختلفی از درمان های هدفمند وجود دارد که هر کدام برای تداخل با مسیرها یا مولکول های خاص در سلول های سرطانی طراحی شده اند. برای مثال، برخی از درمان‌های هدفمند، عملکرد آنزیم‌ها یا پروتئین‌هایی را که سلول‌های سرطانی برای رشد به آن نیاز دارند، مسدود می‌کنند. برخی دیگر برای تداخل با سیگنال هایی طراحی شده اند که به سلول های سرطانی می گویند تقسیم شوند یا رگ های خونی را هدف قرار دهند که مواد مغذی مورد نیاز تومور را تامین می کند.
اغلب اوقات، درمان های هدفمند در ترکیب با سایر درمان های سرطان مانند شیمی درمانی، جراحی یا پرتودرمانی استفاده می شود. این رویکرد چند وجهی می تواند موثرتر از استفاده از هر درمان به تنهایی باشد.

پیشگیری از سرطان پانکراس شامل ترکیبی از انتخاب سبک زندگی و آگاهی از عوامل خطر است. در حالی که نمی توان از همه موارد جلوگیری کرد، در اینجا چند استراتژی کلیدی وجود دارد:

انتخاب سبک زندگی سالم

انتخاب یک سبک زندگی سالم یک عامل کلیدی در پیشگیری از سرطان پانکراس است. مثل رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی و فیزیکی، عدم مصرف دخانیات، خواب منظم، جلوگیری از اضافه وزن،

غربالگری ها و چک آپ

در صورت تشخیص زودهنگام، راه های درمانی موثرتر هستند و احتمال نتیجه بهتر بیشتر می شود. در نتیجه افراد پر ریسک باید مراقب علائم باشند و به صورت منظم چک آپ و آزمایشات و تست های تصویربرداری را جدی بگیرند.

در صورت مشاهده هر گونه علائمی که می تواند نشان دهنده سرطان لوزالمعده باشد، به خصوص اگر مداوم و یا بی دلیل و کم اهمیت باشند باید به پزشک مراجعه کنید.
به طور کلی زرد شدن پوست ها و چشم ها، درد شکمی که بعد از خوردن غذا یا دراز کشیدن بدتر میشود، کاهش وزن بی دلیل، کاهش اشتهای ناگهانی، شروع دیابت، مشکلات گوارشی مثل تهوع یا استفراغ یا نقخ یا مدفوع چرب، تغییر در رنگ مدفوع و ادرار، لخته های خون، سابقه خانوادگی سرطان پانکراس و ... را باید جدی گرفت.


hopkinsmedicine
my.clevelandclinic