راه های های تشخیصی PE

تشخیص انسداد ریه

تشخیص آمبولی ریه (PE) اغلب دشوار است زیرا علائم PE بسیار شبیه علائم بسیاری از شرایط و بیماری‌های دیگر است، اما برای تشخیص پس از معاینه بالینی، میتوان از راه های زیر استفاده کرد.

رادیوگرافی قفسه سینه

عکس قفسه سینه برای ارزیابی ریه ها و قلب استفاده می شود. تصویربرداری با اشعه ایکس از قفسه سینه اطلاعاتی را در مورد اندازه، شکل، کانتور و محل آناتومیک قلب، ریه ها، برونش ها (لوله های تنفسی بزرگ)، آئورت و شریان های ریوی و مدیاستن (ناحیه ای در وسط قفسه سینه که ریه ها را جدا می کند) نشان می دهد.

سی تی اسکن قفسه سینه

سی تی اسکن یکی از روش‌های استفاده شده برای تشخیص آمبولی ریه است. در سی تی اسکن، از پرتو ایکس برای تصویربرداری از داخل بدن استفاده می شود و این روش به پزشک کمک می کند تا با دقت بیشتری به ساختار ریه ها و وجود هر نوع خونریزی در داخل آن ها پی ببرد. در صورت تجربه علائم آمبولی ریه، پزشک شما ممکن است سی تی اسکن را به عنوان یکی از روش‌های تشخیصی مورد استفاده قرار دهد.
سی تی با کنتراست تصویر رگ های خونی در ریه ها را با وضوح بیشتری نمایش می دهد.
اینجا می توانید لیست بهترین مراکز سی تی اسکن ریه را مشاهده کنید.

آنژیوگرافی ریه

در این تست یک رنگ (کنتراست) از طریق یک شریان تزریق می شود. این رنگ باعث می شود رگ های خونی در تصویربرداری نمایان شوند. و سپس از رگ های خونی برای ارزیابی شرایط مختلف مانند آنوریسم (برآمدگی رگ خونی)، تنگی (تنگی رگ خونی)، یا انسداد تصویربرداری می شود.

MRI

این تست تصویربرداری از ترکیبی از میدان مغناطیسی، فرکانس های رادیویی و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.
اما استفاده از MRI برای تشخیص آمبولی ریه در مقایسه با CT scan کمتر استفاده می شود.

سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر عروقی برای ارزیابی جریان خون و ساختار رگ های خونی در پاها انجام می شود. (لخته های خون از پاها اغلب از جای خود خارج می شوند و به داخل ریه می روند.)
همچنین سایر تست ها آزمایشگاهی مانند تست سطح D-dimer و اسکن های هسته ای نیز برای بررسی وضعیت لخته شدن خون نیز وجود دارد.

آمبولی ریه می تواند بسیار تهدید کننده و خطرناک باشد. بنابراین توصیه اکید می شود با داشتن علایم زیر به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم تست تشخیصی مناسب برای شما تجویز شود.

علائم اصلی

علائم آمبولی ریه بسته به میزان درگیر شدن ریه، اندازه لخته ها و اینکه آیا شما بیماری زمینه ای ریوی یا قلبی دارید، می تواند بسیار متفاوت باشد.
آمبولی ریه ممکن است با علائمی مشخص شود که عبارتند از:
1. درد حاد در قفسه سنه (در هنگام سرفه، نفس عمیق و خ شدن بیشتر می شود.)
2. سرفه و خونریزی.
3. ضربان قلب نامنظم.
4. تنگی نفس (که در زمان فعالیت بیشتر می شود.)
5. ضعف عمومی و سرگیجه و افت فشار.

سایر علائم

علائم جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
1. تعریق زیاد
2. افزایش ضربان قلب.
3. سردرد.
4. تهوع و استفراغ.
5.تورم پا (به خصوص پشت پاها و گاهی با تغییر رنگ هم همراه است.)

علل انسداد ریوی

علل آمبولی ریه معمولا به دلیل یکی از عوامل زیر رخ می‌دهد:
1. تشکیل لخته‌های خونی در عروق عمقی (اغلب اوقات)
2. جراحی اخیر یا شکستگی استخوان‌ها که منجر به ورود چرخه خونی به ریه‌ها می‌شود.
3. انسداد عروق خونی در پایین بدن که به عنوان امبولی پایی شناخته می‌شود.
گاهی اوقات، انسداد رگ های خونی توسط موادی غیر از لخته شدن خون ایجاد می شود، مانند: تومور، حباب های هوا
اگر شما یا یکی از خویشاوندان خونی شما، مانند والدین یا خواهر و برادر، در گذشته لخته خون وریدی یا آمبولی ریه داشته باشید، در معرض خطر بیشتری هستید.
برخی از شرایط پزشکی و بیماری ها نیز شما را در معرض خطر بیشتر آمبولی ریه قرار می دهند، مانند:
بیماری قلبی. بیماری قلب و عروق خونی، به ویژه نارسایی قلبی، احتمال تشکیل لخته را افزایش می دهد.
سرطان. برخی از سرطان ها – به ویژه سرطان های مغز، تخمدان، لوزالمعده، روده بزرگ، معده، ریه و کلیه و سرطان هایی که گسترش یافته اند – می توانند خطر لخته شدن خون را افزایش دهند. شیمی درمانی خطر را بیشتر می کند. همچنین در صورت داشتن سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان سینه و مصرف تاموکسیفن یا رالوکسیفن (Evista) خطر لخته شدن خون در شما بیشتر است.
عمل جراحی. جراحی یکی از دلایل اصلی مشکل لخته شدن خون است. به همین دلیل، دارو برای جلوگیری از لخته شدن ممکن است قبل و بعد از جراحی بزرگ مانند تعویض مفصل تجویز شود.
اختلالاتی که بر لخته شدن خون تأثیر می گذارد. برخی از اختلالات ارثی بر خون تأثیر می گذارد و احتمال لخته شدن آن را افزایش می دهد. سایر اختلالات پزشکی مانند بیماری کلیوی نیز می تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
بیماری کروناویروس 2019 (COVID-19). افرادی که علائم شدید کووید-19 دارند، بیشتر در معرض خطر آمبولی ریه هستند.

عدم فعالیت و آمبولی ریه

احتمال تشکیل لخته‌های خون در زمان هایی که فرد در مدت طولانی فعالیت ندارد بیشتر است، مانند:
استراحت در رختخواب. محصور ماندن در رختخواب برای مدت طولانی پس از جراحی، حمله قلبی، شکستگی پا، ضربه یا هر بیماری جدی شما را در معرض خطر لخته شدن خون قرار می دهد. هنگامی که پاهای شما برای مدت طولانی صاف دراز می کشد، جریان خون در رگ های شما کند می شود و خون می تواند در پاهای شما جمع شود. این گاهی اوقات می تواند منجر به لخته شدن خون شود.
سفرهای طولانی. نشستن در یک وضعیت تنگ در طول سفرهای طولانی با هواپیما یا ماشین، جریان خون در پاها را کند می‌کند که خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد.

سایر عوامل خطرساز

سیگار کشیدن و استفاده از تنباکو خطر لخته شدن خون را در برخی از افراد، به ویژه آنهایی که عوامل زمینه ساز دیگری نیز دارند، افزایش می دهد.
اضافه وزن داشتن. اضافه وزن خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد - به ویژه در افرادی که سایر عواملزمینه ساز را دارند.
استروژن مکمل استروژن موجود در قرص های ضد بارداری و در درمان جایگزینی هورمونی می تواند فاکتورهای لخته شدن خون را افزایش دهد، به ویژه در افرادی که سیگار می کشند یا اضافه وزن دارند.
بارداری. فشار دادن وزن نوزاد به وریدهای لگن می تواند بازگشت خون از پاها را کند کند. زمانی که خون کند می شود یا جمع می شود احتمال تشکیل لخته وجود دارد.

عوارض

آمبولی ریه می تواند برای فرد خطر مرگ به همراه داشته باشد. حدود یک سوم افراد مبتلا به آمبولی ریه تشخیص داده نشده و درمان نشده زنده نمی مانند. با این حال، زمانی که بیماری به سرعت تشخیص داده و درمان شود، این تعداد به طور چشمگیری کاهش می یابد.
آمبولی ریوی همچنین می تواند منجر به فشار خون ریوی شود، وضعیتی که در آن فشار خون در ریه ها و سمت راست قلب بیش از حد بالا است. هنگامی که در شریان‌های داخل ریه‌های خود انسداد دارید، قلب شما باید سخت‌تر کار کند تا خون را از طریق آن عروق عبور دهد. این باعث افزایش فشار خون و در نهایت ضعیف شدن قلب شما می شود.
در موارد نادر، لخته‌های کوچکی به نام آمبولی در ریه‌ها باقی می‌مانند و به مرور زمان در شریان‌های ریوی زخم ایجاد می‌شود. این جریان خون را محدود می کند و منجر به فشار خون مزمن ریوی می شود.

پیشگیری

جلوگیری از ایجاد لخته در وریدهای عمقی پاها به جلوگیری از آمبولی ریه کمک می کند. به همین دلیل، اکثرتیم های پزشکی و بیمارستان ها برای جلوگیری از لخته شدن خون اقدامتی مانند موارد زیر انجام می دهند:
رقیق کننده های خون (ضد انعقادها). این داروها اغلب به افرادی که در معرض خطر لخته شدن خون هستند قبل و بعد از جراحی داده می شود. همچنین، اغلب به افرادی که در بیمارستان بستری می شوند با شرایط پزشکی خاصی مانند حمله قلبی، سکته مغزی یا عوارض سرطان داده می شود.
جوراب های فشرده. جوراب‌های فشرده به طور پیوسته پاها را منقبض می‌کنند و به رگ‌ها و ماهیچه‌های ساق کمک می‌کنند تا خون را به‌طور مؤثرتر حرکت دهند. آنها روشی ایمن، ساده و ارزان را برای جلوگیری از تجمع خون در پاها در حین و بعد از جراحی ارائه می دهند.
ارتفاع پا. بالا بردن پاها در صورت امکان و در طول شب می تواند بسیار موثر باشد. کف تخت خود در حدود 10 تا 15 سانتی متر بالا بیاورید.
فعالیت بدنی. حرکت در اسرع وقت پس از جراحی می تواند به جلوگیری از آمبولی ریه و تسریع بهبودی کلی کمک کند. این یکی از دلایل اصلی است که ممکن است پرستار شما را وادار کند که حتی در روز عمل جراحی، برخیزید و علیرغم درد در محل برش جراحی، راه بروید.

درمان

درمان آمبولی ریه نیاز به توجه فوری به بیمار دارد. اقدامات درمانی شامل:
1. استفاده از داروهای ضد لخته خون.
2. انجام جراحی اورژانسی برای برطرف کردن لخته خونی.
3. تزریق مواد خونی برای افزایش انعقاد خون.

کلام آخر

آمبولی ریه یک وضعیت اورژانسی و جدی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. شناختن علائم، علت‌ها، درمان، و راه‌های پیشگیری می‌تواند به افراد کمک کند تا از این وضعیت خطرناک جلوگیری کنند.

منبع:
mayoclinic