جوش خوردن استخوان به چه عواملی بستگی دارد؟

استخوان از دو بخش اصلی تشکیل شده است: لایه داخلی به نام مغز استخوان و لایه بیرونی به نام قشر استخوان. مغز استخوان که در مرکز استخوان قرار دارد، وظیفه تولید سلول‌های خونی جدید را بر عهده دارد. این بخش نرم و اسفنجی است. قشر استخوان یا بخش بیرونی استخوان، سخت و متراکم است و به استخوان‌ها استحکام می‌بخشد.
پس از شکستن استخوان، هدف درمان این است که قشر استخوان بهترین فرصت برای بهبودی داشته باشد تا اسکلت دوباره قوی شود و استخوان بتواند عملکرد طبیعی خود را از سر بگیرد.

هنگامی که استخوان شکسته می‌شود، فرایند ترمیم بلافاصله آغاز می‌شود. مغز استخوان سیگنال اضطراری ارسال می‌کند و سلول‌های بدن به منطقه شکسته‌ شده هدایت می‌شوند تا ترمیم آغاز شود. این فرآیند باعث تورم در ناحیه شکستگی می‌شود که نشانه شروع بهبودی است.

مرحله اولیه (التهاب)

در این مرحله، خون و مایعات ترمیمی در ناحیه شکسته‌شده جمع می‌شوند و به تشکیل پینه نرم یا کالوس نرم کمک می‌کنند. این پینه یک اتصال موقت بین قطعات شکسته است که به مرور زمان به استخوان تبدیل می‌شود. این مرحله معمولاً یک هفته به طول می‌انجامد.

مرحله تشکیل استخوان سخت

پس از شکل‌گیری کالوس نرم، استئوبلاست‌ها که سلول‌های سازنده استخوان هستند، شروع به رسوب کلسیم و سایر مواد معدنی در پینه می‌کنند. این فرایند حدود سه هفته تا شش ماه طول می‌کشد و باعث می‌شود استخوان سخت و محکم شود. در این مرحله، استخوان همچنان در حال بازسازی و تقویت است.

مرحله بازسازی نهایی

پس از تشکیل استخوان سخت، فرایند بازسازی و اصلاح استخوان ادامه پیدا می‌کند تا استخوان شکسته به شکل و عملکرد اصلی خود برگردد. این مرحله ممکن است ماه‌ها طول بکشد.

برخی از نشانه‌های رایج جوش خوردن استخوان عبارتند از:
کاهش درد: یکی از اولین نشانه‌های بهبودی، کاهش تدریجی درد است. با ترمیم استخوان، فشار روی اعصاب کاهش یافته و درد کمتر می‌شود.
کاهش تورم: تورم در اطراف محل شکستگی به تدریج کاهش می‌یابد.
افزایش دامنه حرکتی: با بهبود استخوان، توانایی حرکت مفصل آسیب‌دیده بیشتر می‌شود.
احساس استحکام: پس از جوش خوردن کامل استخوان، فرد احساس استحکام و پایداری در ناحیه شکستگی دارد.
تغییر رنگ پوست: در بعضی موارد، تغییر رنگ پوست در اطراف محل شکستگی رخ می‌دهد که معمولاً موقتی است.

تشخیص جوش خوردن استخوان معمولاً توسط پزشک ارتوپدی با استفاده از روش‌های تصویربرداری انجام می‌شود:
رادیوگرافی (X-ray): این روش، تصاویر دقیقی از ناحیه شکستگی و میزان ترمیم استخوان ارائه می‌دهد.
سی‌تی‌اسکن (CT): از این روش برای ارزیابی دقیق‌تر ساختارهای استخوان استفاده می‌شود.
MRI: این روش تصویربرداری اطلاعات بیشتری درباره وضعیت بافت‌های نرم اطراف شکستگی ارائه می‌دهد.
سنجش استقامت استخوان: این تکنیک میزان استحکام استخوان را اندازه‌گیری می‌کند و می‌تواند نشان دهد که آیا استخوان به طور کامل ترمیم شده است یا خیر.

برای دریافت پاسخ سوالات خود یا تفسیر نتایج تصویربرداری، می‌توانید از طریق بنر زیر، گزارش خود را مستقیماً از رادیولوژیست دریافت کنید. همچنین از طریق لینک های زیر می توانید نوبت تصویر برداری های خود را در شهر های ذکر شده دریافت کنید.

عوامل متعددی بر زمان بهبود کامل استخوان تأثیر می‌گذارند. این عوامل شامل شرایط فردی بیمار، نوع شکستگی، و مراقبت‌های پس از شکستگی است. در زیر مهم‌ترین عواملی که بر زمان بهبود تأثیر دارند، ذکر شده‌اند:

نوع شکستگی

شکستگی‌های ساده (مانند شکستگی بسته) سریع‌تر از شکستگی‌های پیچیده (مانند شکستگی باز یا چندگانه) بهبود می‌یابند. شکستگی‌های پیچیده نیاز به زمان بیشتری برای ترمیم دارند زیرا آسیب‌های بیشتری به بافت‌های اطراف نیز وارد می‌شود.

محل شکستگی

استخوان‌هایی که جریان خون بیشتری دارند، مانند دنده‌ها و استخوان‌های بلند دست و پا، سریع‌تر بهبود می‌یابند. از طرف دیگر، استخوان‌هایی که خون‌رسانی کمتری دارند، مانند استخوان‌های لگن یا گردن استخوان ران، ممکن است زمان بیشتری برای بهبود نیاز داشته باشند.

سن بیمار

استخوان‌های افراد جوان‌تر به دلیل افزایش متابولیسم و بازسازی بهتر سلولی سریع‌تر از افراد مسن‌تر جوش می‌خورند. در افراد مسن، به دلیل کاهش تراکم استخوان و اختلال در خون‌رسانی، بهبود ممکن است کندتر انجام شود.

وضعیت سلامت عمومی

بیماری‌های مزمن مانند دیابت، پوکی استخوان، کم خونی یا بیماری‌های قلبی می‌توانند روند بهبود را کند کنند. این بیماری‌ها جریان خون و تحویل مواد مغذی به استخوان آسیب‌دیده را مختل می‌کنند.همچنین افراد با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است با خطر عفونت مواجه شوند که می‌تواند بهبود را به تأخیر بیندازد.

تغذیه

مصرف مواد مغذی مهم مانند کلسیم، ویتامین D، و پروتئین برای ترمیم استخوان ضروری است. کمبود این مواد می‌تواند روند بهبودی را کند کند.افرادی که رژیم غذایی نامناسب دارند، یا به دلیل بیماری یا عوامل دیگر کمبود مواد مغذی دارند، ممکن است با تأخیر در بهبود مواجه شوند.

مصرف داروها

برخی داروها، به‌ویژه کورتیکواستروئیدها و داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، می‌توانند فرایند ترمیم استخوان را کند کنند. این داروها ممکن است تولید سلول‌های استخوان‌ساز را مهار کنند و جوش خوردن استخوان را به تأخیر بیندازند.

سبک زندگی و عادات شخصی

سیگار کشیدن و مصرف الکل تأثیر منفی قابل توجهی بر بهبود استخوان دارند. نیکوتین موجود در سیگار می‌تواند جریان خون به ناحیه شکستگی را کاهش دهد و مصرف الکل نیز می‌تواند متابولیسم استخوان را مختل کند.

مراقبت‌های پس از شکستگی

پیروی از توصیه‌های پزشک، استفاده صحیح از گچ یا آتل، و انجام فیزیوتراپی برای بهبود دامنه حرکتی و تقویت عضلات اطراف شکستگی بسیار مهم است. عدم رعایت این توصیه‌ها می‌تواند زمان بهبودی را طولانی کند یا باعث ایجاد مشکلاتی مانند عدم جوش خوردن کامل استخوان شود.

میزان آسیب به بافت‌های اطراف

آسیب همزمان به عضلات، اعصاب، و رگ‌های خونی در ناحیه شکستگی ممکن است روند بهبود را کند کند. در این شرایط، ترمیم نه تنها استخوان بلکه بافت‌های آسیب‌دیده نیز باید انجام شود که می‌تواند زمان بهبودی را افزایش دهد.
با توجه به این عوامل، زمان بهبودی استخوان می‌تواند از چند هفته تا چند ماه متفاوت باشد. رعایت نکات تغذیه‌ای، توجه به سلامت عمومی، و انجام مراقبت‌های پس از شکستگی می‌تواند به تسریع روند بهبود کمک کند.

در صورتی که روند بهبودی به کندی پیش می‌رود، یا نشانه‌هایی مانند تب یا درد مداوم در ناحیه شکستگی مشاهده می‌شود، باید به پزشک مراجعه کنید. تب ممکن است نشانه عفونت باشد که نیاز به بررسی فوری دارد.

برای بهبود سریع‌تر و کامل‌تر شکستگی، رعایت نکات زیر ضروری است:
فیزیوتراپی: تمرینات فیزیوتراپی تحت نظر پزشک به افزایش دامنه حرکتی، تقویت عضلات اطراف شکستگی، و بهبود انعطاف‌پذیری کمک می‌کند.
استفاده از مکمل‌های غذایی: مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D طبق توصیه پزشک می‌تواند در تسریع روند جوش خوردن استخوان موثر باشد.
پرهیز از فعالیت‌های سنگین: باید تا زمانی که پزشک اجازه نداده است، از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید تا از آسیب مجدد به استخوان جلوگیری شود.

در صورت مواجهه با شکستگی استخوان، حتماً به یک پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا با تصویربرداری‌های لازم و معاینات دقیق، روند درمان آغاز شود. رعایت نکات توصیه‌شده و پیگیری منظم با پزشک می‌تواند به بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از عوارض جانبی مانند عدم جوش خوردن صحیح استخوان کمک کند.


منابع
ncbi
physio