آشالازی؛ اختلال مری و روش‌های درمان آن

آشالازی چیست؟

Achalasiaیک بیماری نادر است که در آن عضلات دیواره مری (لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌رساند) به درستی کار نمی‌کنند. در افراد مبتلا به آشالازی، عضلات حلقوی پایینی مری (اسفنکتر تحتانی مری) به درستی باز نمی‌شود و به همین دلیل غذا و مایعات به سختی به معده می‌رسند.

علائم achalasia

دیفاجیا (سختی در بلع غذاها و مایعات)
بازگشت غذا (بازگشت غذا یا مایعات بلعیده شده به دهان)
درد قفسه سینه (درد یا ناراحتی در قفسه سینه)
کاهش وزن (کاهش وزن غیرقابل توضیح)
سوزش سردل (احساس سوزش در مری)

عوامل موثر بر مبتلا شدن به achalasia مری

این بیماری یک بیماری نادر است که علت دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، عوامل متعددی ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند:

اختلالات عصبی

اختلال در عصب‌های کنترل کننده عضلات مری می‌تواند باعث achalasia شود. این اختلالات ممکن است به دلیل التهاب یا آسیب به عصب‌ها ایجاد شوند.

بیماری‌های خودایمنی

در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم حمله می‌کند. این حملات می‌توانند به عصب‌های مری آسیب بزنند و منجر به achalasia شوند.

ژنتیک

برخی از مطالعات نشان می‌دهند که ممکن است عوامل ژنتیکی در بروز achalasia نقش داشته باشند. افرادی که سابقه خانوادگی achalasia دارند ممکن است بیشتر در معرض خطر باشند.

عفونت‌ها

برخی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی می‌توانند به عصب‌های مری آسیب برسانند و منجر به achalasia شوند.

افزایش سن

achalasia معمولاً در بزرگسالان بین سنین 25 تا 60 سال تشخیص داده می‌شود. با افزایش سن، خطر بروز این بیماری افزایش می‌یابد.

جنسیت

برخی مطالعات نشان می‌دهند که مردان و زنان به طور مشابه در معرض خطر achalasia هستند، اما برخی از گزارش‌ها ممکن است تفاوت‌های جزئی در بروز بیماری بین جنس‌ها نشان دهند.

عوامل محیطی

عوامل محیطی و سبک زندگی نیز ممکن است در بروز achalasia نقش داشته باشند، اگرچه این عوامل هنوز به طور کامل شناسایی نشده‌اند.

روش های تشخیص

تشخیص achalasia معمولاً شامل مراحل و روش‌های زیر است:

بررسی علائم بیمار

پزشک با بیمار در مورد علائم و سابقه پزشکی او صحبت می‌کند. علائمی مانند دیفاجیا (سختی در بلع)، بازگشت غذا، درد قفسه سینه، کاهش وزن و سوزش سردل ممکن است نشانه‌های آشالازی باشند.

آزمایش‌های تصویربرداری

رادیوگرافی با باریوم (Barium Swallow X-ray): در این روش، بیمار مقداری مایع باریوم می‌نوشد و سپس از مری و معده رادیوگرافی می‌شود. باریوم به دیدن حرکات مری و تشخیص هرگونه انسداد کمک می‌کند.
آندوسکوپی (Endoscopy): در این روش، یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر با یک دوربین کوچک در انتهای آن از طریق دهان به مری و معده وارد می‌شود. این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا به طور مستقیم دیواره‌های داخلی مری را مشاهده کند و هرگونه ناهنجاری را تشخیص دهد.

مانومتری مری (Esophageal Manometry)

این آزمایش فشار عضلات مری را اندازه‌گیری می‌کند. یک لوله نازک از طریق بینی یا دهان به مری و معده وارد می‌شود تا فشار در نقاط مختلف مری اندازه‌گیری شود. این روش می‌تواند نشان دهد که آیا عضلات مری به درستی کار می‌کنند یا نه.

مانیتورینگ pH مری (Esophageal pH Monitoring)

این آزمایش برای اندازه‌گیری سطح اسید در مری استفاده می‌شود و می‌تواند به تشخیص تفاوت بین آشالازی و بیماری‌های رفلاکسی معده-مری کمک کند.

روش های درمان‌

آشالازی قابل درمان نیست، اما روش‌های متعددی برای مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران وجود دارد. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

داروها

نیترات‌ها: مانند نیتروگلیسیرین، که می‌توانند به شل کردن عضلات مری کمک کنند.
مسدودکننده‌های کانال کلسیم: مانند نیفدیپین، که می‌توانند فشار عضلات مری را کاهش دهند.

بالون دیلاتاسیون (Balloon Dilation)

در این روش، یک بالون کوچک از طریق آندوسکوپ وارد مری می‌شود و در محل اسفنکتر تحتانی مری باد می‌شود. این کار به باز شدن اسفنکتر کمک می‌کند و باعث می‌شود غذا و مایعات راحت‌تر به معده برسند.

میوتومی لاپاروسکوپیک (Laparoscopic Heller Myotomy)

این روش جراحی شامل برش عضلات اسفنکتر تحتانی مری است تا به غذا اجازه عبور راحت‌تر به معده داده شود. این عمل معمولاً با استفاده از لاپاروسکوپی انجام می‌شود که به معنای ایجاد برش‌های کوچک‌تر و بهبودی سریع‌تر است.

تزریق بوتاکس (Botox Injection)

بوتاکس می‌تواند به طور موقت عضلات اسفنکتر را شل کند. این روش معمولاً در بیمارانی استفاده می‌شود که کاندیدای مناسبی برای جراحی یا دیلاتاسیون نیستند.

رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی

جویدن کامل غذا و خوردن غذاهای نرم‌تر می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر و اجتناب از خوردن قبل از خواب نیز می‌تواند مفید باشد.

روش POEM (Peroral Endoscopic Myotomy)

این روش شامل ایجاد برش‌های کوچک در داخل مری با استفاده از یک آندوسکوپ است که به شل کردن عضلات اسفنکتر کمک می‌کند. این روش معمولاً کمتر تهاجمی است و می‌تواند نتایج خوبی داشته باشد.

کلام آخر

achalasia مری یک بیماری نادر است که با مشکل در بلع و عبور غذا به معده همراه است. تشخیص زودهنگام و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. آگاهی و آموزش درباره این بیماری می‌تواند به تشخیص و درمان مؤثرتر آن کمک کند. مشاوره با پزشکان متخصص و رعایت توصیه‌های درمانی نقش مهمی در مدیریت علائم دارد.


منابع
hopkinsmedicine
clevelandclinic